Η εικονογραφία του θανάτου, τα σύμβολα του, οι αποδόσεις του στην τέχνη, είναι το αντικείμενο της ημερίδας. Μια ματιά στην διαχρονικότητα των εικαστικών αναφορών στο πεπερασμένο της ανθρώπινης ύπαρξης, της σκιάς της ζωής.
Οι αντιλήψεις, η προπαγάνδα, η θρησκεία, η εποχή και η κοινωνία πίσω από τις οπτικές συμβάσεις-παραπομπές στον θάνατο και πόσο υποψιασμένοι ή εξοικειωμένοι είμαστε σήμερα ως θεατές με αυτό το παλιό συμβολικό εικαστικό λεξιλόγιο.
Η ψυχή δεν σκέπτεται χωρίς εικόνα.
H τέχνη κατέφυγε από νωρίς, εκ γενετής σχεδόν, στην δημιουργία ενός εικαστικού λεξιλογίου όπου τα σύμβολα υπαινίσσονται την έννοια ή χρησιμοποιούνται κατ’ ευφημισμό. Στο σεμινάριο θα γνωρίσουμε κάποια από τα πιο σημαντικά εικονογραφικά σύμβολα του θανάτου στο βάθος του χρόνου, ενώ θα γίνει εισαγωγή στο θέμα από την πλευρά της ψυχολογίας.
Η επίγνωση της θνητότητας έχει διαχρονικά απασχολήσει τον άνθρωπο δημιουργώντας του την ανάγκη πότε να κατανοήσει και να συμφιλιωθεί με την βεβαιότητα του θανάτου, πότε να ξορκίζει το άγχος και τον τρόμο που του δημιουργεί ή ακόμη και τον ίδιο τον θάνατο.
Από την αρχαιότητα ακόμη έγραψε, μοιρολόγησε, τραγούδησε, σμίλεψε και ζωγράφισε τον θάνατο. Στις παγκόσμιες μυθολογίες και κοσμογονίες ο θάνατος πάντα κατέχει καίρια θέση, μερικές φορές ίσως πιο σημαίνουσα από την ίδια την ζωή.
Το βασίλειο του θανάτου στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι στον κάτω κόσμο, στα έγκατα της γης, σε ένα ανήλιαγο και ψυχρό μέρος που οι ψυχές τριγυρνούν σαν σκιές. Ο θάνατος προσωποποιήθηκε, απεικονίζεται ως όμορφος νέος άνδρας με ή χωρίς φτερά, ένας άνδρας άκαρδος και σκληρός σε αντίθεση με τον δίδυμο αδερφό του, Ύπνο, παιδιά της Νύχτας και του Ερέβους.
Σε άλλες περιπτώσεις υπονοείται και δεν αναπαριστάται, χρησιμοποιούνται αλληγορίες και σύμβολα του, τα πιο χαρακτηριστικά από τα οποία θα δούμε μέσα από έργα τέχνης.
| Επιμορφώτρια: Workshop: |
Δρ. Μαρία Αθανασέκου, Ιστορικός Τέχνης Kωνσταντίνος Μπλέτσος, Ψυχολόγος, Msc |