Τι κάνει αποτελεσματική την ψυχοθεραπεία;

“Ο  καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της θεραπείας είναι τα αποθέματα του θεραπεύομενου.“ Dr. Kevin Keenan Πόσο αποτελεσματική είναι η θεραπεία; Τι κάνει τη θεραπεία αποτελεσματικότερη; Και τι στοιχεία υπάρχουν για την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις; Βασικά ευρήματα από μια σειρά πρόσφατων μετα-αναλύσεων, (στατιστικές διαδικασίες που συνδυάζουν τα αποτελέσματα πολλών μελετών και θεωρούνται ως η ισχυρότερη […]

Ο  καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της θεραπείας είναι τα αποθέματα του θεραπεύομενου.

Dr. Kevin Keenan

Πόσο αποτελεσματική είναι η θεραπεία; Τι κάνει τη θεραπεία αποτελεσματικότερη; Και τι στοιχεία υπάρχουν για την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις; Βασικά ευρήματα από μια σειρά πρόσφατων μετα-αναλύσεων, (στατιστικές διαδικασίες που συνδυάζουν τα αποτελέσματα πολλών μελετών και θεωρούνται ως η ισχυρότερη βάση για την εξαγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων), έχουν αποφέρει τα ακόλουθα, εκπληκτικά ευρήματα:

  • Μεγάλο μέρος της έρευνας πριν από το 2000 που υποστήριζε την ανωτερότητα μιας θεωρητικής προσέγγισης στη θεραπεία έναντι μιας άλλης έχει απορριφθεί  λόγω της προκατάληψης των ερευνητών. Έτσι, τα καλύτερα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι γενικά, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η ψυχοδυναμική θεραπεία και η ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία παράγουν περίπου ισοδύναμα αποτελέσματα.
  • Ορισμένες μέθοδοι θεραπείας απολαμβάνουν μια μικρή ανωτερότητα στη θεραπεία συγκεκριμένων προβλημάτων. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι ελαφρώς αποτελεσματικότερη στη θεραπεία του άγχους λόγω  της καθησυχαστικής φύσης της, της κατευθυντικότητας,  και της δομημένης προσέγγισής της στη θεραπεία. Από την άλλη, η ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία με έμφαση στη σημασία της θεραπευτικής σχέσης είναι κάπως πιο αποτελεσματική στη θεραπεία των σχεσιακών προβλημάτων.
  • Όταν εξετάζεται η θεραπεία όλων των ειδών των προβλημάτων των θεραπεύομενων, οι διαφορετικές θεραπευτικές τεχνικές συμβάλλουν ελάχιστα στη θεραπευτική αποτελεσματικότητα.
  • Οι σχεσιακές ιδιότητες του θεραπευτή, από την άλλη πλευρά, έχουν βρεθεί να είναι 5-10 φορές πιο ισχυρές από τις θεραπευτικές τεχνικές για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της θεραπείας.
  • Η έρευνα δείχνει ότι δεν είναι τόσο αυτό που κάνουν οι θεραπευτές που είναι χρήσιμο, αλλά πώς το κάνουν. Οι θεραπευτές που επιδεικνύουν αποδοχή και κατανόηση στους πελάτες τους,  όσοι δηλαδή  ενδιαφέρονται αυθεντικά  προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες σε σχέση με όσους δεν εμφανίζουν αυτά τα χαρακτηριστικά.
  • Ένας καλός θεραπευτής έχει σημαντικό αντίκτυπο στην έκβαση της θεραπείας. Οι σχεσιακές ικανότητες του θεραπευτή είναι δύο φορές πιο αποτελεσματικός παράγοντας στη θεραπευτική βελτίωση από ότι ειναι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
  • Η έρευνα παρέχει ισχυρή υποστήριξη στον κεντρικό πυρήνα  της ανθρωπιστικής ψυχοθεραπείας. Η σχέση μεταξύ θεραπεύομενου και θεραπευτή είναι το κύριο όχημα για την αλλαγή. Μια θεραπευτική σχέση που χαρακτηρίζεται από κοινή στοχοθεσία, συνεργασία και εγκαρδιότητα  αποδίδει το καλύτερο αποτέλεσμα.
  • Ο  καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της θεραπείας είναι τα αποθέματα του θεραπεύομενου. Το επίπεδο των κινήτρων του, οι σχεσιακές του ικανότητες, το πολιτισμικό του υπόβαθρο, οι προσδοκίες, οι προτιμήσεις και οι ποιότητες των άμυνών του, έχουν μια εμπειρικά αποδεδειγμένη σχέση με το αποτέλεσμα. Για να είναι επιτυχής  η  θεραπεία θα πρέπει τα αποθέματα του θεραπεύομενου  να αναγνωριστούν  και να ενισχύουν ως η προσωπική (και πάντοτε εξατομικευμένη) συνεισφορά του στο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
  • Συνοπτικά, περίπου τα δύο τρίτα όλων εκείνων που αναζητούν θεραπεία βελτιώνονται. Αυτές οι πιθανότητες βελτίωσης, αν και συγκρίσιμες με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας πολλών ιατρικών θεραπειών για ποικίλες διαταραχές, μπορούν να βελτιωθούν από θεραπευτές που επιδεικνύουν μια συμπεριφορά αποδοχής, κατανόησης και γνήσιου ενδιαφέροντος για τους θεραπεύομενους τους, οι οποίοι αναπτύσσουν μια συνεργατική σχέση μαζί τους, αναγνωρίζοντας και ενισχύοντας τη συμβολή των θεραπεύομενων στη θεραπεία και προσαρμόζοντας ανάλογα τη θεραπεία στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου.

By Dr. Kevin Keenan, PhD, LP, MSP Core Faculty

Μετάφραση-προσαρμογή: Kων/νος Μπλέτσος

person in black pants and black shoes sitting on brown wooden chair
View more articles
  • woman wearing gray long sleeved shirt and black black bottoms outfit sitting on gray wooden picnic table facing towards calm body of water at daytime

    Νευροβιολογία των διατροφικών διαταραχών

    Παρότι το περιβάλλον παίζει σίγουρα σημαντικό ρόλο στην σχηματοποίηση των συμπεριφορών,  υπάρχουν πλέον στοιχεία που δείχνουν ότι οι διατροφικές διαταραχές ξεκινούν στον εγκέφαλο.

  • Η νευρο-πλαστικότητα της τραυματικής μνήμης

    Οι μνήμες κατά την διάρκεια της ανάκτησης είναι επιρρεπείς σε αλλαγές και επομένως κάθε μελλοντική ανάκτηση χρησιμοποιεί τις τροποποιημένες πληροφορίες.

  • Αναπτυξιακό τραύμα και διατροφικές διαταραχές

    Πλήθος ερευνών έχουν τεκμηριώσει τις τραυματικές ιστορίες των ανθρώπων που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές (Dalle Grave, Rigmonti, Todisco & Oliosi, 1996; Reyes-Rodriguez et al., 2011), με την σεξουαλική κακοποίηση της παιδικής ηλικίας childhood sexual abuse (CSA) να είναι το συνηθέστερο τραύμα (De Groot & Rodin, 1999; Wonderlich et al., 2001). Ο Brewerton (2007) συνοψίζει τα […]

  • family of four walking at the street

    Συστημική θεραπεία

    Τι είναι η συστημική θεραπεία Σύστημα Σύστημα είναι ένα σύνολο από μονάδες που αλληλεπιδρούν και αποτελούν τα συστατικά μέρη μιας συνολικής διάταξης ή οργάνωσης. Ο Ludwig von Bertalanffy, πατέρας της Γενικής θεωρίας των Συστημάτων ορίζει τα συστήματα ως συμπλέγματα στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση. Aνθρώπινο σύστημα (πχ μια οικογένεια), είναι ένα σύνολο δύο ή περισσοτέρων προσώπων […]

  • woman laying on stairway grayscale photo

    Μια σημείωση για την οριακή διαταραχή της προσωπικότητας

    Η οριακή διαταραχή είναι κατά βάση η φυσιολογική απάντηση του νευρικού σύστήματος σε μάλλον “αφύσικες” καταστάσεις της παιδικής ηλικίας. Η επανοργάνωση του νευρικού συστήματος εξαιτίας των τραυματικών ή αποστερητικών εμπειριών προκαλεί μια σωρεία νευροβιολογικών αλλαγών που επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης, συναίσθησης και συμπεριφορίκης δράσης του εγκεφάλου ( brain survival mode ). Το συγκεκριμένο νευρολογικό πρότυπο […]

  • woman in purple shirt covering her face with her hand

    Η επίδραση του τοξικού στρες στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο (video)

    Ενώ οι μετριοπαθείς, βραχύβιες αντιδράσεις στρες στον οργανισμό μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη, το τοξικό στρες ελλείψει της προστατευτικής στήριξης των ενηλίκων προκαλεί μια ισχυρή, ανελαστική ενεργοποίηση του συστήματος διαχείρισης του άγχους του σώματος.

  • film photography of aman and buildings

    Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη

    Η συναισθηματική νοημοσύνη (Εmotional Ιnteligence) αναφέρεται στην ικανότητα αντίληψης, ελέγχου και αξιολόγησης των συναισθημάτων. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν πως η (ΕΙ) αποτελεί αντικείμενο μάθησης (άρα και βελτίωσης), ενώ άλλοι την αντιμετωπίζουν ως ενδογενές χαρακτηριστικό του ατόμου

  • pink clouds

    Πόσο ελεύθερη είναι η «Ελεύθερη Βούληση»;

    The Live Brain Show S2E1 – Πόσο ελεύθερη είναι η «Ελεύθερη Βούληση»;