Γινόμαστε οι ιστορίες που αφηγούμαστε για τον εαυτό μας -και είμαστε υποχρεωμένοι να κατασκευάζουμε συνεχώς ιστορίες σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε ποιοι στ’ αλήθεια είμαστε.
Φαίνεται πως υπάρχει κάτι εγγενές στην προσπάθειά μας να εξηγήσουμε, να προσδώσουμε τάξη και νόημα στο χάος της ζωής μας. Η αφήγηση είναι εξάλλου μια προσαρμοστική συμπεριφορά που πηγαίνει πίσω στον πρωτόγονο άνθρωπο, 40000 χρόνια πριν.
Η ικανότητά μας να δημιουργήσουμε νόημα από τις αναμνήσεις μας καθορίζει το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας και διαμορφώνει την ταυτότητα μας καθ’ όλη την διάρκεια του βίου μας.
“Υπάρχει μέσα μας μια πολύ ισχυρή ώθηση ανακατασκευής των ιστοριών της ντροπής, της απώλειας και της απόρριψης, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να γίνονται εμπειρίες σοφίας”, λέει ο καθηγητής Ψυχολογίας του Connecticut College, Jefferson Singer.
Οι σχηματοποιημένες ιστορίες για την ζωής μας παγιώνονται στην εφηβεία, καθώς αρχίζουμε να προσανατολίζόμαστε γύρω από ορισμένες ισχυρές μνήμες. Κατανοούμε με άλλα λόγια τους εσωτερικούς μας εαυτούς και τις δημόσιες ταυτότητες μας μέσα από τη δική μας ερμηνεία της αξίας και της σημασίας που έχουν αυτές οι ισχυρές μνήμες για την προσωπικότητα μας
Οι ιστορίες της ζωής δεν αντικατοπτρίζουν απλά την προσωπικότητα. Σύμφωνα με την ψυχολόγο Dan McAdams του Northwestern University, “Είναι η προσωπικότητα.”
Με την πρώιμη ενήλικη ζωή, κατασκευάζουμε και ανασκευάζουμε συνεχώς αφηγηματικά σενάρια που ακολουθούμε για να προβλέψουμε, να ελέγξουμε και να αξιολογήσουμε την απόκριση μας στις προκλήσεις της ζωής
“Πώς μπορώ να ανταποκριθώ σε κάτι τέτοιο;” Αν οι ιστορίες μας λένε πως είμαστε ανθεκτικοί, θα είμαστε. Αν μας λένε πώς δεν είμαστε τότε πιθανότατα δεν θα είμαστε!
Μια νέα προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία ζητά απ τους ανθρώπους να ξαναγράψουν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) τις ιστορίες τους. Ένα αυξανόμενο σώμα της έρευνας διαπιστώνει ότι, το να γράφει ή να μιλά κάποιος επανεξετάζοντας τα προβλήματα με τα φρέσκα μάτια της απόστασης, μπορεί να τον βοηθήσει να αξιολογήσει το πως τα έχει πάει, να οραματιστεί το ποιος θέλει να είναι και να βρει τρόπους να διορθώσει την πορεία της ζωής του.
Η αναπλαισίωση βοηθά τους ανθρώπους να δουν τα γεγονότα ως ευκαιρίες ή σημεία αντί για το τέλος του δρόμου. Και οι ψυχολόγοι που έχουν αναπτύξει τέτοιες τεχνικές υποστηρίζουν ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η αλλαγή μπορεί να έρθει πολύ πιο γρήγορα από ό, τι θα περίμενε κανείς.
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε το πώς επηρεάζει την διαμόρφωση της αυτοεικόνας μας.
Στις σχέσεις μας, στις επιλογές της ζωής μας, στις δουλειές μας, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, να προχωρήσουμε και να αρχίσουμε να ενσωματώνουμε μια διαφορετική ιστορία για τον εαυτό μας.
Susan Gregory Thomas – Psychology Today