Πόσο αποτελεσματική είναι η θεραπεία; Τι κάνει τη θεραπεία αποτελεσματικότερη; Και τι στοιχεία υπάρχουν για την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις; Βασικά ευρήματα από μια σειρά πρόσφατων μετα-αναλύσεων, (στατιστικές διαδικασίες που συνδυάζουν τα αποτελέσματα πολλών μελετών και θεωρούνται ως η ισχυρότερη βάση για την εξαγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων), έχουν αποφέρει τα ακόλουθα, εκπληκτικά ευρήματα:

• Μεγάλο μέρος της έρευνας πριν από το 2000 που υποστήριζε την ανωτερότητα μιας θεωρητικής προσέγγισης στη θεραπεία έναντι μιας άλλης έχει απορριφθεί  λόγω της προκατάληψης των ερευνητών. Έτσι, τα καλύτερα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι γενικά, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η ψυχοδυναμική θεραπεία και η ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία παράγουν περίπου ισοδύναμα αποτελέσματα.
• Ορισμένες μέθοδοι θεραπείας απολαμβάνουν μια μικρή ανωτερότητα στη θεραπεία συγκεκριμένων προβλημάτων. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι ελαφρώς αποτελεσματικότερη στη θεραπεία του άγχους λόγω  της καθησυχαστικής φύσης της, της κατευθυντικότητας,  και της δομημένης προσέγγισής της στη θεραπεία. Από την άλλη, η ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία με έμφαση στη σημασία της θεραπευτικής σχέσης είναι κάπως πιο αποτελεσματική στη θεραπεία των σχεσιακών προβλημάτων.
• Όταν εξετάζεται η θεραπεία όλων των ειδών των προβλημάτων των θεραπεύομενων, οι διαφορετικές θεραπευτικές τεχνικές συμβάλλουν ελάχιστα στη θεραπευτική αποτελεσματικότητα.
• Οι σχεσιακές ιδιότητες του θεραπευτή, από την άλλη πλευρά, έχουν βρεθεί να είναι 5-10 φορές πιο ισχυρές από τις θεραπευτικές τεχνικές για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της θεραπείας.
• Η έρευνα δείχνει ότι δεν είναι τόσο αυτό που κάνουν οι θεραπευτές που είναι χρήσιμο, αλλά πώς το κάνουν. Οι θεραπευτές που επιδεικνύουν αποδοχή και κατανόηση στους πελάτες τους,  όσοι δηλαδή  ενδιαφέρονται αυθεντικά  προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες σε σχέση με όσους δεν εμφανίζουν αυτά τα χαρακτηριστικά.
• Ένας καλός θεραπευτής έχει σημαντικό αντίκτυπο στην έκβαση της θεραπείας. Οι σχεσιακές ικανότητες του θεραπευτή είναι δύο φορές πιο αποτελεσματικός παράγοντας στη θεραπευτική βελτίωση από ότι ειναι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
• Η έρευνα παρέχει ισχυρή υποστήριξη στον κεντρικό πυρήνα  της ανθρωπιστικής ψυχοθεραπείας. Η σχέση μεταξύ θεραπεύομενου και θεραπευτή είναι το κύριο όχημα για την αλλαγή. Μια θεραπευτική σχέση που χαρακτηρίζεται από κοινή στοχοθεσία, συνεργασία και εγκαρδιότητα  αποδίδει το καλύτερο αποτέλεσμα.
• Ο  καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της θεραπείας είναι τα αποθέματα του θεραπεύομενου. Το επίπεδο των κινήτρων του, οι σχεσιακές του ικανότητες, το πολιτισμικό του υπόβαθρο, οι προσδοκίες, οι προτιμήσεις και οι ποιότητες των άμυνών του, έχουν μια εμπειρικά αποδεδειγμένη σχέση με το αποτέλεσμα. Για να είναι επιτυχής  η  θεραπεία θα πρέπει τα αποθέματα του θεραπεύομενου  να αναγνωριστούν  και να ενισχύουν ως η προσωπική (και πάντοτε εξατομικευμένη) συνεισφορά του στο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
• Συνοπτικά, περίπου τα δύο τρίτα όλων εκείνων που αναζητούν θεραπεία βελτιώνονται. Αυτές οι πιθανότητες βελτίωσης, αν και συγκρίσιμες με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας πολλών ιατρικών θεραπειών για ποικίλες διαταραχές, μπορούν να βελτιωθούν από θεραπευτές που επιδεικνύουν μια συμπεριφορά αποδοχής, κατανόησης και γνήσιου ενδιαφέροντος για τους θεραπεύομενους τους, οι οποίοι αναπτύσσουν μια συνεργατική σχέση μαζί τους, αναγνωρίζοντας και ενισχύοντας τη συμβολή των θεραπεύομενων στη θεραπεία και προσαρμόζοντας ανάλογα τη θεραπεία στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου.

By Dr. Kevin Keenan, PhD, LP, MSP Core Faculty

Μετάφραση-προσαρμογή: Kων/νος Μπλέτσος