Έλλειψη νοήματος και τραύμα
Θα μπορούσε βέβαια η ζωή να είναι το νόημα από μόνη της. Η πίστη βοηθάει σε αυτή την κατεύθυνση. Η πίστη στην αφθαρσία της ψυχής, η πίστη στη μεταθανάτιο ζωή και την ουράνια δικαίωση. Οι Χριστιανοί πιστεύουμε πως υπάρχουν όλα αυτά. Αλλά όχι εδώ και όχι τώρα.
Οι υπαρξιστές φιλόσοφοι όπως ο Nietzsche και ο Kierkegaard αντίθετα, δεν πιστεύουν πως η ζωή έχει κάποιο αυθύπαρκτο νόημα. Το νόημα είναι σύμφωνα με την δική τους ανάγνωση, προσωπική ευθύνη και καθήκον. Το νόημα είναι αυτό που ο καθένας από εμάς αποδίδει στη ζωή του.
Τα σημαντικά πράγματα, οι σημαντικές σχέσεις, οι αξίες, τα ιδανικά, τα όνειρα και οι ελπίδες μας. Τα νοήματα κοιτάνε μπροστά και πίσω στο χρόνο.
Έρχονται από το παρελθόν σαν αόρατες κλωστές που μας δένουν με τους προγόνους. Σαν μύθοι και σαν αφηγήσεις της οικογενειακής ιστορίας, φαντάσματα και σκιές, φωτεινές και θλιβερές στιγμές του απώτερου και μακρινού, μέσα από διηγήσεις, ονόματα, τοπωνύμια και χάρτες, μέσα από συνταγές και μυστικά μορφοποιούνται σαν σχήματα σχέσεων και συμπεριφορών που προσδίδουν στο άτομο μια έννοια συνέχειας και επάρκειας.
Κάποιες φορές όμως είναι ορισμένα τραυματικά γεγονότα που προκαλούν τη ρήξη και την ασυνέχεια, που σκορπίζουν στα τέσσερα σημεία της ψυχής εικόνες κι αισθήσεις, κάθε έννοια εμπιστοσύνης και ασφάλειας.
Τίποτε δεν είναι πια όπως πριν. Ότι γέμιζε αγάπη και σιγουριά το Είναι τώρα έχει γίνει πηγή αφόρητου πόνου, άγχους και ματαίωσης. Έπειτα ακολουθεί η απέλπιδα προσπάθεια επιβίωσης. Που αναγκαστικά θα περιορίσει την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων, ορίζοντας μονάχα τα βασικά που ακουμπάνε στις αρχέγονες συγκινήσεις του σώματος.
Μια προσπάθεια απαρτίωσης σε ότι απέμεινε μετά τον κατακερματισμό και τη διάσπαση. Το άτομο κλείνεται για να μη σκορπίσει στη ψύχωση. Παγώνει εσωτερικά για να κρατήσει υπό έλεγχο ένα τραύμα που αιμορραγεί. Και το κενό (η απουσία συναισθημάτων) να αιωρείται μέσα του. Το βάραθρο που καταπίνει αχόρταγο τα νοήματα, τα σημαντικά και σημαίνοντα της ζωής που δεν βρίσκουν κάπου να πατήσουν και καταρρέουν ατέρμονα.
Αυτό είναι το κόστος για να μην βιωθεί ξανά αυτός ο απίστευτος πόνος της μνήμης.
Έτσι αργά αλλά σταθερά το άτομο σταματάει να αισθάνεται για να μην θυμάται, προκαλεί το πόνο για να νοιώσει, επιθυμεί την καταστροφή για να προσποιηθεί ότι υπάρχει, χρησιμοποιεί παρηγοριές για να ζεσταθεί, προσπαθεί κάποτε να σκοτώσει τον εαυτό του για να θυμηθεί (και να θυμίσει!) πως μόνο οι ζωντανοί έχουν αυτή την επιλογή. Μα το παρελθόν πέρασε και το μέλλον δεν ήρθε ακόμη.
Ο χρόνος βέβαια λένε πως είναι γιατρός. Δεν ξέρω, μπορεί. Δεν είναι σίγουρα νεκροθάφτης. Τίποτε δεν σβήνει οριστικά μέσα μας, τίποτε δεν πεθαίνει πριν καταφέρουμε να θρηνήσουμε γι αυτό, πριν να φιλήσουμε τα τραύματα μας για μια τελευταία φορά.
Ας συνοδεύσουμε λοιπών το χθες εκεί που δικαιωματικά ανήκει. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας συνοδεύσει στο δύσκολο αυτό ταξίδι!
Προσωπικά όρια & πως να τα θέσουμε
Το να μάθουμε να θέτουμε υγιή προσωπικά όρια είναι απαραίτητα για να διατηρούμε τη θετική αυτο-αντίληψη και αυτο-εικόνα μας. Είναι ο τρόπος μας για να επικοινωνήσουμε στους άλλους ότι έχουμε αυτοσεβασμό, αυτοεκτίμηση, και ότι δεν επιτρέπουμε σε άλλους να μας καθορίζουν.
Προσωπικά όρια είναι τα φυσικά, συναισθηματικά και ψυχικά όρια που κατασκευάζουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από το να χειραγωγείται, να χρησιμοποιείται ή να παραβιάζεται από τους άλλους.
Τα προσωπικά όρια θα μας επιτρέψουν να διαχωρίσουμε το ποιοι είμαστε, τι σκεφτόμαστε και τι αισθανόμαστε, από τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων. Η παρουσία τους μας βοηθά να εκφραστούμε ως μοναδικά άτομα, την ίδια στιγμή που αναγνωρίζουμε την μοναδικότητα των άλλων.
Δεν είναι δυνατόν να απολαύσουμε υγιείς σχέσεις χωρίς την ύπαρξη των προσωπικών ορίων, ή χωρίς τη βούλησή μας να γνωστοποιήσουμε το όρια μας με αμεσότητα και ειλικρίνεια στους άλλους.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο καθένας μας είναι ένα μοναδικό άτομο με διακριτά συναισθήματα, ανάγκες και προτιμήσεις. Το ίδιο ισχύει και για τους συζύγους, τα παιδιά και τους φίλους μας.
Το να θέσω τα προσωπικά μου όρια σημαίνει:
- Διατηρώ την ακεραιότητά μου
- Αναλαμβάνω την ευθύνη για το ποιος είμαι
- Αναλαμβάνω τον έλεγχο της ζωής μου.
Πώς μπορώ να θέσω υγιή προσωπικά όρια;
- Να ξέρετε ότι τα προσωπικά όρια είναι δικαίωμά σας .
- Δεν είναι μόνο δικαίωμα, αλλά και ευθύνη το να μην επιτρέπετε σε άλλους να τα παραβιάζουν.
- Τα όριά ενεργούν ως φίλτρα που καθορίζουν το τι είναι αποδεκτό στη ζωή σας και τι δεν είναι.
- Αν δεν έχετε όρια να προστατεύουν και να καθορίζουν την αίσθηση του εαυτού, θα έχετε την τάση να αντλείται την αίσθηση της αυταξίας σας, από τους άλλους.
- Για να αποφευχθεί αυτή η κατάσταση, θέστε σαφή και αποφασιστικά όρια. Να είστε πρόθυμος να κάνετε ό, τι χρειάζεται για να τα υπερασπιστείται.
- Είναι ενδιαφέρον, ότι όσοι έχουν αδύναμα όρια, έχουν την τάση να παραβιάζουν τα όρια των άλλων.
- Αναγνωρίστε ότι οι ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων δεν είναι πιο σημαντικά από τα δικά σας.
- Μάθετε να λέτε όχι.
- Πολλοί από εμάς είμαστε ”φτιαγμένοι” να ευχαριστούμε τους άλλους βάζοντας τον εαυτό μας σε μειονεκτική θέση,
- Δεν θέλουμε να είμαστε εγωιστές. Βάζουμε τις προσωπικές μας ανάγκες σε δεύτερη μοίρα και συμφωνούμε να κάνουμε πράγματα που δεν είναι επωφελή για την ευημερία μας.
- Προσδιορίστε τις ενέργειες και τις συμπεριφορές που θεωρείτε απαράδεκτες.
- Αφήστε τους άλλους να γνωρίζουν πότε έχουν διασχίσει τη γραμμή, έχουν ενεργήσει ανάρμοστα, ή υπήρξαν ασεβείς με οποιονδήποτε τρόπο.
- Μην φοβάστε να πείτε σε άλλους ότι χρειάζεστε συναισθηματικό ή σωματικό χώρο. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να είναι αυτό που πραγματικά είναι, χωρίς πίεση από τους άλλους να είναι οτιδήποτε άλλο.
- Επικοινωνήστε τις ενέργειες που μπορεί να χρειαστεί να κάνετε, εάν οι επιθυμίες σας δεν γίνουν σεβαστές.
- Εμπιστευτείτε και πιστέψτε στον εαυτό σου.
- Εσείς ο ίδιος ξέρετε καλύτερα.
- Ξέρετε τι χρειάζεστε, θέλετε, και την αξία των σημαντικών πραγμάτων
- Μην αφήνετε κανέναν άλλο να λάβει τις αποφάσεις για εσάς.
Σημεία μη υγιών ορίων
- Το να πηγαίνετε ενάντια στις προσωπικές αξίες ή τα δικαιώματα σας για να ευχαριστήσετε τους άλλους.
- Να αφήνετε τους άλλους να σας προσδιορίζουν.
- Να περιμένετε ότι οι άλλοι θα καλύψουν τις ανάγκες σας αυτόματα.
- Να αισθάνεστε άσχημα ή να έχετε ενοχές όταν λέτε όχι.
- Να μην μιλάτε όταν σας αντιμετωπίζουν άσχημα.
- Να καταρρέετε έτσι ωστε κάποιος να μπορεί να σας φροντίσει.
By Z. Hereford Healthy Personal Boundaries & How to Establish Them
Αφήνοντας την ζώνη άνεσης (comfort zone)
Από ψυχολογικής άποψης η ζώνη άνεσης είναι ένα τεχνητό ψυχικό όριο εντός του οποίου διατηρούμε μια αίσθηση ασφάλειας και έξω από την οποία μπορεί να αντιμετωπίσουμε μεγάλη δυσφορία.
Η ζώνη άνεσης αποτελεί μια αντανάκλαση της αυτο-εικόνα μας αλλά και του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε το πως θα πρέπει τα πράγματα να είναι. Όταν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που ξεπερνάει την ζώνη άνεσης μας ή όταν οι συνθήκες δεν συμφωνούν με τις προσδοκίες μας, συνήθως κάνουμε οτιδήποτε για να αισθανθούμε ασφαλείς ξανά.
Ορισμένοι άνθρωποι , ακόμα και αν νοιώθουν δυσαρεστημένοι ή ανεκπλήρωτοι σε μια κατάσταση, τείνουν να παραμείνουν εντός της ζώνης άνεσης απλά επειδή τους είναι γνώριμη και ασφαλής.
Πολλοί άνθρωποι παραμένουν σε θέσεις εργασίας, σε σχέσεις και καταστάσεις που έχουν προ πολλού χάσει τη σημασία τους μόνο και μόνο επειδή φοβούνται το άγνωστο.
Η αλήθεια είναι ότι η ασφάλεια δεν κατοικεί σε κάτι έξω από τον εαυτό μας! Αντ 'αυτού, βρίσκεται μέσα μας.
Δυστυχώς, αν επιλέξετε να παραμείνετε στη ζώνη άνεσης, ποτέ δεν θα μάθετε τις πραγματικές δυνατότητές σας ή τι είστε ικανοί να επιτύχετε. Ούτε μπορεί πραγματικά να επιτύχετε σε οτιδήποτε χωρίς να βγείτε έξω από την άνεση που σας παρέχει το δίχτυ ασφαλείας.
Ωστόσο, αν πάρετε την απόφαση να προχωρήσετε πέρα από τις συνθήκες, τους ανθρώπους και τις εμπειρίες με τις οποίες είστε εξοικειωμένοι , μπορείτε να μετακινηθείτε από τη ζώνη άνεσης προς το μονοπάτι της προσωπικής ανάπτυξης.
Είναι ένα μονοπάτι που σε αναγκάζει να πιέσεις τον εαυτό σου, να πιέσεις τα όριά σου και να γίνεις κάτι περισσότερο από ότι ήσουν.
Φυσικά δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα ακραίο, όπως η αναρρίχηση του Έβερεστ ή ο διάπλους της Μάγχης, αν δεν έχετε κλίση ή την επιθυμία για αυτό. Η πίεση προς τον εαυτό σας δεν πρέπει να είναι ακραία.
Όποιος παίρνει ένα νέο μάθημα στο Πανεπιστήμιο, μαθαίνει μια νέα γλώσσα, ασχολείται με ένα νέο άθλημα ή ξεκινά μια νέα δουλεία, λειτουργεί έξω από την ζώνη άνεσης. Και αυτό είναι αρκετό για αρχή.
Expand Your Comfort Zone By Z. Hereford
Τι είναι ο συνεργατικός διάλογος
Συμβουλές για την προετοιμασία και τη βελτιστοποίηση των προϋποθέσεων για τον συνεργατικό διάλογο Harlene Anderson, Ph.D.
Τόσο η πρόσκληση σε συμμετοχή, όσο και η συνέχιση του συνεργατικού διαλόγου απαιτεί μια αλλαγή στον προσανατολισμό.
Ο προσανατολισμός βασίζεται σε παραδοχές που προέρχονται από την θεωρία του μεταμοντερνισμού και άλλες σχετικές θεωρίες.
Οι συνθήκες για συνεργατικό διάλογο καθώς και η στάση εκείνου που απευθύνει την πρόσκληση σε συνεργατικό διάλογο προέρχονται από τις παρακάτω παραδοχές:
- Οι συνθήκες διαπλέκονται, καμιά δεν μπορεί να σταθεί μόνη της.
- Η αλλαγή στον προσανατολισμό οδηγεί με φυσικό τρόπο τις δράσεις που προσκαλούν σε συνεργατικό διάλογο.
- Ο διάλογος δεν απαιτεί συγκεκριμένα προσωπικά χαρακτηριστικά ή επαναλαμβανόμενες δεξιότητες.
Ο διάλογος απαιτεί συνεργατικό σχέδιο.
- Η συνεργατική σχεδίαση είναι μέρος της διαδικασίας της συν-δημιουργίας καινοτομίας στο νόημα, την κατανόηση και τη δράση.
- Η συνεργατική σχεδίαση απαιτεί την πρόσκληση, τη μάθηση και τον σεβασμό στην εμπειρία του άλλου ατόμου.
- Κάθε διάλογος είναι μοναδικός για τους συμμετέχοντες, τις καταστάσεις, τις περιστάσεις και την ημερήσια διάταξη.
- Ο διάλογος είναι μια φυσική, αυθόρμητη δραστηριότητα που πραγματοποιείται κάθε στιγμή.
- Μπορείτε να προετοιμαστείτε για διάλογο, αλλά δεν μπορείτε να σχεδιάσετε ή να προ-κατασκευάσεται τον διάλογο.
- Ο διάλογος δεν μπορεί να γίνει σε στάδια, η διαδικασία του διαλόγου δεν είναι διαδοχική ή επαναλαμβανόμενη.
- Ο διάλογος δεν μπορεί να “εφαρμοστεί”, ενορχηστρωθεί ή να αποτελέσει αντικείμενο διαχείρισης.
Οι διαφορές είναι κρίσιμης σημασίας για τον διάλογο.
- Οι διαφορές, όπως στην ένταση, τη σαφήνεια, την αβεβαιότητα κλπ είναι απαραίτητες για έναν παραγωγικό διάλογο.
- Ο διάλογος είναι πολυδιάστατος.
- Κάθε συνάντηση - σχέση και συζήτηση - είναι μέρος του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος των συμμετεχόντων.
- Ο διάλογος συνεπάγεται την πολλαπλότητα των φωνών, των παρόντων και των απόντων.
- Το πλαίσιο είναι το σκηνικό για τον διάλογο: Το ιστορικό, πολιτιστικό, οργανωτικό, σχεσιακό πλαίσιο.
Ο διάλογος απαιτεί:
- To να μιλάς, να ακούς και να αποκρίνεσαι.
- Την πλήρη εμπιστοσύνη και την ικανότητα να είσαι ανοικτός στην άλλη άποψη και τη διαφορετικότητα.
- Να μην υποθέτεις ότι ξέρεις τι εννοεί το άλλο άτομο, να μην συμπληρώνεις τα κενά ή τα στοιχεία της ιστορίας του άλλου ατόμου με ότι πιστεύεις ότι είναι πίσω από την ιστορία.
- Να ελέγχεις για να βεβαιωθείς ότι έχεις κατανοήσει την οπτική γωνία του άλλου όσο καλύτερα μπορείς. Η κατανόηση δεν σημαίνει συμφωνία.
- Χρόνο για εσωτερική και εξωτερική συζήτηση.
- Χρόνο για εσωτερικούς και εξωτερικούς αναστοχασμούς.
- Παύσεις και σιωπές. Παρέχουν ευκαιρία για προβληματισμό, εσωτερική συζήτηση και προετοιμασία για ομιλία.
Source: http://www.harleneanderson.org/
Μητέρες και μωρά
Μιλάμε ξεχωριστά για τις ανάγκες του μωρού και τις ανάγκες τις μητέρας λησμονώντας πως δεν είναι το μωρό και η μητέρα (και φυσικά ο πατέρας ) ή τα άτομα που αντικαθιστούν τους ρόλους, αλλά η μεταξύ τους σχέση που καθορίζει την ποιότητα του δεσμού.
Η θεωρία του Bolby διαφέρει σημαντικά από άλλες αναπτυξιακές θεωρίες (πχ τη θεωρία του Winnicott) σε αυτό το επίπεδο.
Γιατί υπήρξε η πρώτη σχεσιακή θεωρία της ανθρώπινης ανάπτυξης.
Η mainstream αναπτυξιακή Ψυχολογία συχνά περιορίζεται στη μελέτη των χαρακτηριστικών το γονιών ή του parenting style και των ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών του μωρού ως ξεχωριστές ποιότητες.
Από την άλλη σκέφτομαι ότι έχει γίνει κακή χρήση του όρου (και απο ειδικούς) έτσι ωστε να συγχέεται με την συνεχή και χρονικά ατέρμονη παρουσία της μητέρας.
Αλλά στην δική μου οπτική δεσμός είναι κάτι το μοναδικό που δημιουργείται ανάμεσα στους φροντιστές και τα βρέφη σε κάθε επαφή. Έχει περισσότερο ποιοτικά χαρακτηριστικά (συναισθηματική διαθεσιμότητα, ικανότητα αντίληψης και κάλυψης αναγκών, nutruing, empathy, mirroring, holding) παρά ποσοτικά. Περιγράφεται ωραία με την ψυχαναλυτική έννοια της εμπερίεξης (Bion).
Ο Cilliers (2005) ορίζει την εμπερίεξη (conteinment) ως την τοποθέτηση ενός ορίου γύρω από μια εμπειρία ή συναίσθημα Η εμπειρία ή το συναίσθημα θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο διαχείρισης ή άρνησης, θα μπορούσε να διατηρηθεί ή να μετακυλιστεί, να βιωθεί ή να αποφευχθεί, έτσι ώστε τα αποτελέσματα της/του θα μπορούσαν να μετριαστούν ή να ενισχυθούν
O Bion (1970) περιγράφει τη σχέση μεταξύ του περιεχομένου και του δοχείου, υποδεικνύοντας ότι το δοχείο θα μπορούσε να δράσει είτε ως ένα φίλτρο ή σφουγγάρι, για τη διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων, ή θα μπορούσε να γίνει ένα άκαμπτο πλαίσιο που εμποδίζει ή περιορίζει - καθιστώντας έτσι το περιεχόμενο κάτι που μπορεί να βιωθεί ως απειλή ή ως σωτηρία.
Όταν με ρωτούν νέες μητέρες τι να δώσουν στα παιδιά τους για να είναι καλές μητέρες απαντώ με κάτι που αν δεν κάνω λάθος είπε ο Winnicott (δώστε τους Αγάπη...Και αν δεν είναι αρκετό....αυξήστε την δόση).
Η αφήγηση του ενδυναμωμένου ασθενή
[googleapps domain="docs" dir="presentation/d/1jhAPaK-w_5c4KREXjQbcr0E_BkaEZuVl-__OWEqVRUE/embed" query="start=false&loop=false&delayms=3000" width="480" height="389" /]
Νοσηλευτική προσέγγιση παιδιού με νοητική υστέρηση
[googleapps domain="docs" dir="presentation/d/1ouiaVSSR8p9Sjs9bUOZfgI4QsaOvmpGHK7wCMKstmyc/embed" query="start=false&loop=false&delayms=3000" width="529" height="426" /]
ΕΚΠΑ ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 2014-2015
ΤΕΤΑΡΤΗ 18/2/2015 10.00-11.15 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ
ΘΕΜΑ:Νοσηλευτική προσέγγιση παιδιού με νοητική υστέρηση
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΜΠΛΕΤΣΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Η πλανερή αίσθηση του Ελέγχου
Ως ε-λογα όντα που καλούνται να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν σε ένα πλαίσιο αβεβαιότητας, αναπτύσσουμε παράλληλα με την ωρίμανσή μας, μηχανισμούς ελέγχου της πραγματικότητας που μας επιτρέπουν να αξιολογούμε τη συμπεριφορά (εαυτών και αλλήλων) και να προβαίνουμε στις κατάλληλες (βάση των συνθηκών) τροποποιήσεις.
Η ανάγκη για βεβαιότητα και σταθερότητα σε ένα ασταθές και αβέβαιο περιβάλλον συχνά μας ρίχνει στην πλανερή αίσθηση του Ελέγχου.
Όλες οι αποφάσεις μας στηρίζονται στις (αναγκαστικά) περιορισμένες γνώσεις μας, στα apriori μερικά δεδομένα από ένα πλήθος δεδομένων, και στους ατελής (αν και εκλεπτυσμένους) γνωστικούς μας μηχανισμούς νοηματοδότησης.
Η σκέψη μας είναι πάντα η υποκειμενική αναπαράσταση της πραγματικότητας και δεν είναι η πραγματικότητα, ανεξάρτητα του ότι βιώνεται ως τέτοια.
Είναι εύλογο επομένως το δυσανάλογο κόστος (σε άγχος και θλίψη) για όσους εγχειρούν το μάταιο εγχειρήμα του απόλυτου ελέγχου.
Ένα σημαντικό διακύβευμα της ψυχοθεραπείας είναι σε αυτές τις περιπτώσεις η αποδοχή της ψευδαίσθησης του ελέγχου, η ανάπτυξη δεξιοτήτων ανοχής απέναντι στην αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη, η προαγωγή στην ικανότητα λήψης αποφάσεων σε καθεστώς αβεβαιότητας, η αποδοχή της εσφαλμένης απόφασης χωρίς αυτομομφή.
Η συνειδητοποίηση παράλληλα ότι υπό το αυτό καθεστώς δρουν και οι σημαντικοί άλλοι στην ζωή μας, μπορεί να μας απαλλάξει και από το βαρύ φορτίο της ετερομομφής και της επι- κριτικής στάσης απέναντι τους.
Photo: Control Over Timeby oO-Rein-Oo