Η δεξιότητα της επαναπληροφόρησης στον εργασιακό χώρο
Η δεξιότητα της επαναπληροφόρησης θα μπορούσε να εφαρμοστεί με επιτυχία στην αξιολόγηση ενός εργαζομένου, σε δύο μάλιστα επίπεδα
Aπο την πλευρά του αξιολογητή
H λογική και αντικειμενική αξιολόγηση της συμπεριφοράς και των ενεργειών του εργαζομένου (η οποία πρέπει να γίνεται με μικρή χρονική υστέρηση), η προστασία της αυτοεκτίμησης του, (η κρίση αφορά συγκεκριμένες ενέργειες και όχι την αξία του συνολικά ή πολύ περισσότερο τον χαρακτήρα του), η διακριτικότητα και η εχεμύθεια, δημιουργού έναν περιβάλλον αποδοχής της κριτικής το οποίο θα βοηθήσει τόσο τον αξιολογητή οσο και τον αξιολογούμενο να αναδείξουν τις ατέλειες και τα σφάλματα με σκοπό την βελτίωση της εργασιακής απόδοσης.
Από την πλευρά του αξιολογούμενου
H χρήση της ενεργητικής ακρόασης δίνει στο αξιολογούμενο την ευκαιρία να αντιληφθεί τα λάθη και τις αδυναμίες του (δίχως να μειωθεί η αυτοεκτίμηση του), ενώ θα οδηγήσει στην επιθυμητή τροποποίηση της συμπεριφοράς, εφόσον γίνει αντιληπτό ότι ή κριτική που του ασκείται είναι αποτέλεσμα αντικειμενικών δεδομένων. Και κάτι τέτοιο είναι πιθανό να συμβεί αν ο αξιολογητής παράσχει τη δική του επαναπληροφόρηση όπως περιγράφεται πιο πάνω.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας κύκλος ανατροφοδότησης (feedback) που βοηθάει και τους δυο στη προαγωγή των επαγγελματικών τους σχεδίων.
The way we do it...
Θα μου επιτρέψετε να δανειστώ από τη θεωρία των δικτύων και συγκεκριμένα τη θεωρία του Δράστη-δικτύου (Αctors-network theory) για να σας αναλύσω το πως αντιλαμβάνομαι την έννοια της οργανωτικής κουλτούρας στο χώρο της εργασίας μου.
Δανείζομαι την έννοια του μαύρου-κουτιού (black-box). To μαύρο κουτί αποτελεί ένα σώμα γνώσης σχετικά σταθερό το οποίο έχει σχηματοποιηθεί προϊόντος του χρόνου μέσα από ένα μεγάλο αριθμό συζητήσεων, διευθετήσεων, αλλαγών, προστριβών κλπ και το οποίο πολύ απλά χαρακτηρίζει το αξιακό σύστημα το οποίο περιγράφεται από την πρόταση “ O τρόπος με τον οποίο κάνουμε τη δουλειά”
Το σώμα αυτό της γνώσης είναι σε μεγάλο ποσοστό προϊόν εμπειρικής συσσώρευσης, λιγότερο επιστημονικά τεκμηριωμένης γνώσης (evidence based) ,έχει έντονα στοιχεία πολιτισμικών και κοινωνικών επιδράσεων, είναι ενίοτε ανορθολογικό αλλά λειτουργικό, μεταδίδεται από γενιά σε γενιά μέσω της καθημερινής πρακτικής και διαχέεται λίγο ως πολύ σε ολάκερη την πυραμίδα της εξουσίας.
Το σώμα αυτό της γνώσης είναι πολύτιμο για τους νέους συναδέλφους γιατί αποτελεί ένα απλοϊκό ίσως αλλά πολύ βολικό τρόπο να “μάθουν” τη δουλειά ,σχηματοποιεί και συγκεκριμενοποιεί αφηρημένες έννοιες και σχέσεις μεταξύ πραγμάτων (δίνουμε depon αν κάνει πυρετό και διουρητικό αν δυσπνοεί), δίχως να ζητάμε από κανέναν να κοιτάξει τις πολύπλοκες σχέσεις που υπάρχουν πίσω από τα επιφαινόμενα.
Η Ψυχολογία στις οργανώσεις
Οι οργανώσεις αποτελούν κατά βάση κοινωνικά φαινόμενα, τα οποία ως τέτοια διατηρούν μια δική τους δυναμική, η οποία δεν μπορεί άκοπα να αναχθεί ως το σύνολο των ατομικών συμπεριφορών των ατόμων που τις αποτελούν.
Η υποσημείωση αυτή αφορά τις σχετικά απλές αναγωγικές σκέψεις της προβολής των ατομικών συμπεριφορών στην ομάδα ή στην αιτιοκρατική σύνδεση μεταξύ ατομικής νόησης και ομαδικής συμπεριφοράς. Τα κοινωνικά φαινόμενα είναι συνήθως πολύπλοκα και ερμηνεύονται αναλόγως του επιπέδου που εμείς επιλέγουμε να τα ερμηνεύσουμε. Έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει καθολικός νόμος της συμπεριφοράς.
Στο πρώτο επίπεδο ανάλυσης (το ατομικό) η μελέτη των γνωστικών μηχανισμών μας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες κυρίως στο επίπεδο της αντίληψης, της μνήμης και της μάθησης, οι οποίες μας βοηθούν σε διάφορα επίπεδα :
Στον τρόπο παρουσίασης της πληροφορίας (σαφής, κατανοητός, χωρίς αμφισημίες).
Στο να αντιληφθούμε ότι τα γνωστικά σφάλματα και οι διαφορετικές αντιλήψεις μπορεί να είναι παράγοντες σύγκρουσης.
Η πληροφορία είναι καλό να παρουσιάζεται ανάλογα με το άτομο στο οποίο απευθύνεται (μορφωτικό επίπεδο, εμπειρία, κουλτούρα).
Στη χρήση των σύγχρονων ψυχολογικών πορισμάτων στη σύνταξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων (κωδικοποίηση της γνώσης, συμμετοχή των αισθήσεων, μέγιστος αριθμός στοιχείων της μνήμης εργασίας, ομαδική εργασία κλπ).
Στην εφαρμογή μεθόδων καινοτόμου-δημιουργικής σκέψης (brain storming).
Στην αξία της επικέντρωσης στα σημαντικά (ως αποτέλεσμα των περιορισμένων γνωστικών πόρων).
Στην αξία της ανάπαυσης και της ξεκούρασης του εργαζόμενου.
Στην ανάγκη για περιβάλλον με λιγότερο stress.
Στην αναγνώριση της σχετικότητας των γνώσεων (και την εξ αυτής αμφισβήτηση της εξουσίας μας)
Γνωστικά σφάλματα
Τα γνωστικά σφάλματα που πρώτη ανέδειξε η Μορφολογική Ψυχολογία (Gestalt) στο επίπεδο της αντίληψης φυσικών γεγονότων (αμφίσημες μορφές, πλάνη των αισθήσεων με το κύπελλο του Rubin, χιμαιρικές μορφές κλπ) υπήρξαν μια επιστημονική επανάσταση, γιατί κατάφεραν ένα ισχυρό πλήγμα στην ευρύτατα διαδεδομένη άποψη του Εμπειρισμού (Locke ) που θεωρούσε ως apriori αρχή πώς
“Υπάρχει μια και αντικειμενική πραγματικότητα την οποία μπορούμε να αντιληφθούμε (per se) με την βοήθεια των αισθήσεων μας”.
Τα πορίσματα της Μορφολογικής Ψυχολογίας έγιναν αντικείμενο σκληρής κριτικής γιατί ενώ θεωρητικά ήταν άριστα τεκμηριωμένα, δεν αφορούσαν παρά απλοϊκά ψυχολογικά-γνωστικά φαινόμενα που είχαν να κάνουν με αντίληψη φυσικών και όχι κοινωνικών φαινομένων.
Από την αντίδραση αυτή γεννήθηκε τόσο η σχολή της Γνωστικής Ψυχολογίας όσο και αυτή της Κοινωνικής Νόησης.
Η Κοινωνική ψυχολογία από την άλλη αναφέρει ότι οι άνθρωποι ενεργούμε ως “απλοικοί σοφοί”, παρατηρούμε ανθρώπινες συμπεριφορές και τις αποδίδουμε στα εσωτερικά -ψυχολογικά χαρακτηριστικά του ατόμου ή της ομάδας υπαγωγής του. Συμπερασματικά λοιπών τα γνωστικά σφάλματα επενεργούν σε δύο επίπεδα:
- Στην αντίληψη του φυσικού κόσμου.
- Στην αντίληψη του κοινωνικού κόσμου , στον τρόπο δηλαδή που αντιλαμβανόμαστε (και κρίνουμε) άτομα και ομάδες καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους.
H μελέτη των γνωστικών σφαλμάτων μας διδάσκει:
- Ότι οφείλουμε να στεκόμαστε κριτικά απέναντι στις πεποιθήσεις μας.
- Να σκεφτόμαστε πέρα από τις εύκολες κατηγοριοποιήσεις και τα στερεότυπα.
- Να κάνουμε δεύτερες σκέψεις και να μην αντιδρούμε αντανακλαστικά.
- Να μην προβαίνουμε σε βιαστικές κρίσεις βασισμένες στην ομάδα υπαγωγής του ατόμου το οποίο κρίνουμε.
- Να ακούμε την άλλη άποψη.
- Να αποφεύγουμε τις απλοϊκές συσχετίσεις και να μην προβαίνουμε σε αιτιώδης αποδόσεις μεταξύ χαρακτηριστικών και συμπεριφοράς (Ψυχολογιοποίηση-Θεωρίες των αποδόσεων).
- Να επιλέγουμε τη σύνθεση ,το διαφορετικό (ακόμη κι αν είναι πηγή εντάσεων).
- Να γνωρίζουμε ότι ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο είναι συνάρτηση των προσωπικών μας βιωμάτων, της κοινωνικής μας υπαγωγής, του πλαισίου δράσης αλλά και άλλων παραμέτρων όπως είναι η ιδεολογία, και το πνεύμα της εποχής (zeitgeist).
Εφηβικός “εθισμός” στο διαδίκτυο: Δημογραφικά χαρακτηριστικά και συν νοσηρότητες εφήβων που νοσηλέυτηκαν στην Ψυχιατρική Μονάδα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας Εφήβων του Σισμανόγλειου ΓΝΑ
Εφηβικός “εθισμός” στο διαδίκτυο: Δημογραφικά χαρακτηριστικά και συννοσηρότητες εφήβων που νοσηλέυτηκαν στη... by Bletsos Constantinos
https://www.scribd.com/embeds/192900620/content?start_page=1&view_mode=scroll&access_key=key-1iyuavude57of0obs8cm&show_recommendations=true
Ψηφιακές οικογενειακές μνήμες
Μέσα στο πολύπλοκο (complex) κοινωνικό- οικονομικό και τεχνολογικό πλαίσιο της μεταμοντερνικότητας η “θεωρία του δράστη-δικτύου” (Actor-Network Theory ή ANT), που θεμελιώθηκε την δεκαετία του 1980 από την ομάδα των Callon, Latour και Law, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση στην Κοινωνιολογική μελέτη της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, η (κοινωνική) κατασκευή τόσο των επιστημονικών γεγονότων (facts) όσο και των τεχνολογικών δημιουργημάτων (artefacts) πραγματοποιείται σ’ ένα δίκτυο δραστών, που μπορούν να είναι είτε άνθρωποι (άτομα ή ομάδες) αλλά ακόμη και μη ανθρώποι, όπως, μηχανές, υπολογιστές, εργαστήρια, βιβλιοθήκες κλπ. Ένα νόμισμα σαν ένα κομμάτι μέταλλο είναι ένας παράγοντας (actant). Μέσα όμως στο πλαίσιο της βασισμένης στο χρήμα οικονομίας, εκπροσωπεί ένα σταθερό μέτρο αξίας και μηχανισμό συναλλαγής και μετατρέπεται σε δράστη (actor) (Latour, 2005).
Οι δράστες έχουν μια ανεξάρτητη πραγματικότητα έξω από την τοποθέτηση που τους μετατρέπει σε δράστες που κάνουν συγκεκριμένες ενέργειες. Για παράδειγμα το μαχαίρι κόβει κρέας ή το σφυρί καρφώνει ένα καρφί στον τοίχο. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που φέρουν οι συγκεκριμένοι παράγοντες (actants). Εμείς μπορούμε να καρφώσουμε ένα καρφί στον τοίχο χρησιμοποιώντας το σφυρί ή χωρίς αυτό, όπως μπορούμε να κόψουμε κρέας με το μαχαίρι ή χωρίς το μαχαίρι, ακόμη σε μια πιο εξεζητημένη εκδοχή του παραδείγματος, μπορούμε να βγούμε στη στάση του λεωφορείου φορώντας τα ρούχα μας ή εντελώς γυμνοί.
Ανεξάρτητα από τις επιλογές μας οι συγκεκριμένοι παράγοντες θα μεταμορφωθούν σε δράστες μονάχα όταν πάψουν να ενδιαφέρουν την μοναχικότητα μας και πάρουν θέση στην αρένα των κοινωνικών δράσεων. Από εκείνη τη στιγμή αποκτούν σημασία και για τα άλλα μέλη της κοινωνίας και μεταμορφώνονται σε δράστες, οι οποίοι περιμένουν τη στιγμή της σχηματοποίησης τους (Latour, 2005).
Σύμφωνα με την θεωρία της ΑΝΤ οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως σύνολα ηλεκτρικών κυκλωμάτων (hardware) και κειμενικών δεδομένων (software) δεν είναι παρά actants, οι οποίοι θα μετατραπούν σε κοινωνικούς δράστες (σε σημαίνοντα δηλαδή της οικογενειακής ιστορίας) μόλις ενταχθούν, στο πολύπλοκο σχεσιακό οικογενειακό γαϊτανάκι. Ως υπερκείμενα κοινωνικών νοηματοδοτήσεων, ως φορείς μνήμης και ως σύμβολα στο διευρυμένο συλλογικό- συμβολικό σύστημα των οικογενειακών αναπαραστάσεων, σημασιοδοτούνται θετικά και αποκτούν φυσική υπόσταση. Πλαι στα οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ, τους μέχρι πρότινος θεματοφύλακες των αναμνήσεων, τοποθετούνται ατέλειωτα bytes μνήμης, ψηφιακά ίχνη της οικογενειακής ιστορίας, που εκτείνουν την οικογενειακή αφήγηση στο δυνητικό χωροχρονικό άπειρο.
Έτσι λοιπόν οι σημαντικές οικογενειακές στιγμές δεν είναι πια κλεισμένες σε βιβλιοθήκες και συρτάρια, δεν στοιβάζονται σε πατάρια ή σε υγρά υπόγεια. Οι στίξεις του οικογενειακού μύθου, ανεβαίνουν (upload) στο σύννεφο (cloud) και γίνονται κοινό κτήμα της αχανούς ιστορίας που εξυφαίνεται καθημερινά στους ιστότοπους της κοινωνικής δικτύωσης.
Το περιορισμένο μικρό σύστημα των δικών (Κατάκη, 1984) μπορεί πλέον να συμπεριλάβει (στη δυνητική του διάσταση) την ολότητα (global), μέσα από μια αδιανόητη κατάλυση των κύκλων που μέχρι πρότινος όριζαν την οικογενειακή περιοχή αλληλεπίδρασης. Τούτη η ασύλληπτη ταχύτητα στην αλλαγή των επιπέδων αναφοράς (micro-meso-exo-global) προκαλεί την ταχεία αποσύνδεση των εννοιών του χώρου, του χρόνου, της παρουσίας, κι αυτής ακόμη της ύπαρξης. Όλα όσα υπήρξαν για αιώνες οι σταθερές της πραγματικότητας τίθεται εκ νέου σε διαπραγμάτευση. Τα μαύρα κουτία των παρελθόντων διευθετήσεων ανοίγουν εκ νέου σε καινοφανείς λόγους (discourses) και επαναδιευθετήσεις, σε προσωρινές και κατά βάση ασταθείς βεβαιότητες, που αναδεύονται στη συνεχή αναδυτική δυναμική των σχέσεων και του χώρου. Το πολύπλοκο τούτο κουβάρι σκέψεων και μνημών, υλικών και αΰλων, ανθρώπων, υλικών και συμβόλων, θα βρει μέσα στην αυτοποιητική του φύση την κατάσταση της Αριστοτελικής εντελέχειας, για να αναδείξει τις νέες κανονικότητες και την τάξη μέσα από το χάος.
Αναφορές
Κατάκη, Χ.(1984). Οι τρεις ταυτότητες της Ελληνικής Οικογένειας. Ελληνικά Γράμματα.
Latour,B. (2005) Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford:. Oxford University Press.
Latour, B. Woolgar,S.(1979) Laboratory Life: The Social Construction of Scientific Facts. London, Sage.
Law, J. (1992). Notes on the Theory of the Actor Network: Ordering, Strategy and Heterogeneity, published by the Centre for Science Studies, Lancaster University.
(2009). Norbert Wiener's Cybernetic Theory - University of Colorado Boulder. Retrieved December 12, 2013, from http://www.colorado.edu/communication/meta-discourses/Papers/App_Papers/McGarry.htm.
Ιστοσελίδες
Lancaster LA1 4YN, www.lancs.ac.uk/fass/sociology/papers/ law - notes -on-ant.pdf (acceced on 14/09/09 )
Tύποι και συνοσηρότητα της νευρικής ανορεξίας
Τα άτομα με περιοριστικού τύπου ψυχογενή ανορεξία περιορίζουν την επιλογή των τροφών τους, λαμβάνουν όσο το δυνατόν λιγότερες θερμίδες και χαρακτηρίζονται συχνά από ιδεοψυχαναγκαστικά φαινόμενα σχετικά με την τροφή και άλλα θέματα. Οι ασθενείς και των δύο τύπων υπεραπασχολούνται με το βάρος και την εικόνα του σώματος τους, ενώ ασκούνται πολλές ώρες την ημέρα και μπορεί να εκδηλώνουν περίεργη συμπεριφορά ως προς την πρόσληψη τροφής.
Και οι δύο τύποι ασθενών μπορεί να είναι κοινωνικά απομονωμένοι και με μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον. Μερικοί πάσχοντες από ψυχογενή ανορεξία μπορεί να χρησιμοποιούν καθαρτικά χωρίς όμως να παρουσιάζουν τάσεις υπερφαγίας.
Η ψυχογενής ανορεξία έχει υψηλά ποσοστά συνοσηρότητας με μείζονες καταθλιπτικές διαταραχές. Μείζων καταθλιπτική ή δυσθυμική διαταραχή έχει αναφερθεί σε ποσοστό μέχρι και 50% των ασθενών με ψυχογενή ανορεξία. Ο δείκτης αυτοκτονίας είναι υψηλότερος σε άτομα με ψυχογενή ανορεξία τύπου υπερφαγίας /καθαρτικό απ’ ότι σε αυτούς με τον περιοριστικό τύπο (Kaplan&Sadock, 2000,σ.1005).
Kaplan, H, I., Sadock , B, J., Greeb, J,A.(2000).Ψυχιατρική,Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας: Αθήνα.
Μπλέτσος Κωνσταντίνος- Ψυχολόγος Msc- Phd (cand)
Eπιστημονικός συνεργάτης ΕΚΔΔ
Οικογένεια και διατροφικές διαταραχές
Υπάρχουν αρκετοί μύθοι γύρω από την σχέση της οικογένειας με την ανάπτυξη των διατροφικών διαταραχών. Ένας από αυτούς πρεσβεύει πως είναι η οικογένεια αυτή που δημιουργεί την διατροφική διαταραχή.
Αυτός ο μύθος (ισχυρός όσο κι άλλος που μιλούσε για την οικογένεια που γεννάει την Σχιζοφρένεια) έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον για να ενοχοποιήσει τους γονείς και να επιτείνει την ήδη πολύ δύσκολη οικογενειακή κατάσταση.
Αυτό που έχει επιστημονικά αποδεχθεί είναι ότι οι οικογένειες αυτές παρουσιάζουν ορισμένα κοινά οικογενειακά σχήματα συμπεριφορών τα οποία χαρακτηρίζονται ως δυσλειτουργικά. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι οικογένειες είναι ομάδες (ή συστήματα[1]) αποτελούμενες από άτομα και είναι γνωστό από τη θεωρία[2] πως οι ομάδες αποτελούν κάτι που αναγνωρίζεται ως «μεγαλύτερο ή κατά άλλους διαφορετικό, από το απλό άθροισμα των μερών τους». Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει δύο πράγματα:
Παρότι έχουν αναδειχθεί προφίλ γονέων των οποίων τα παιδιά πάσχουν από διατροφικές διαταραχές δεν θα πρέπει να συνδέονται με τις διαταραχές per se, αλλά μονάχα μέσα από τους ρόλους που ο καθένας πρεσβεύει μέσα στο οικογενειακό σύστημα.
Για παράδειγμα όταν μια μητέρα χαρακτηρίζεται ως παθητική, η παθητικότητα της αποκτά νόημα στο βαθμό που το οικογενειακό σύστημα έχει αποδεχθεί την παθητικότητα της ως άρνηση να παίξει το ρόλο της ως μητέρα. Στα πλαίσια αυτά των πολύπλοκων μετασχηματισμών των οικογενειακών σχέσεων η οικογένεια αποφασίζει να αποδώσει τον ρόλο της μητέρας στην μεγαλύτερη κόρη. Στην περίπτωση αυτή έχουμε αντιστροφή των ρόλων μέσα στο οικογενειακό σύστημα, ένας μηχανισμός που αποδεδειγμένα συνεισφέρει στην διατήρηση του συμπτώματος.
Οι παρεμβάσεις μας πρέπει να αναδείξουν τα δυσλειτουργικά οικογενειακά σχήματα, τα οποία όπως προείπαμε δεν γεννούν αλλά σίγουρα συντηρούν το σύμπτωμα.
Στη βάση των παραπάνω η ανακάλυψη των δυσλειτουργικών σχημάτων (τα οποία σε ακραίες αλλά δυστυχώς όχι και σπάνιες περιπτώσεις φτάνουν στο σημείο των χαοτικών σχέσεων[3]) αποκτά κεντρική σημασία για τους θεραπευτές των διατροφικών διαταραχών. Από την άλλη μεριά οδηγούν στην ενοχοποίηση των γονέων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το να είσαι γονέας συνδέεται πολύ συχνά με αμφιθυμικά συναισθήματα τα οποία είναι αποτέλεσμα των υψηλών απαιτήσεων που απαιτεί ο ρόλος. Οι γονείς συχνά αμφιβάλουν για την ορθότητα της κρίσης και των παρεμβάσεων τους και έχουν την τάση να κατηγορούν τους εαυτούς τους για τις αρρώστιες των παιδιών τους.
Αυτά τα συναισθήματα συχνά συνδέονται με βαθιές πεποιθήσεις ανεπάρκειας και ενοχών εν μέρει και εξαιτίας του μοντέρνου τρόπου ζωής. Ο μοντέρνος τρόπος ζωής παρουσιάζει δυο χαρακτηριστικά που επηρεάζουν σημαντικά τις παραπάνω δυναμικές:
Στερεί πολύτιμο χρόνο από τις σχέσεις γονέα-παιδιών και εν μέρει αντικαθιστά το κενό με υλικά ανταλλάγματα [4]
Κυριαρχείται από την επικράτηση των γονιδίων ως προσδιοριστικών παραγόντων της εκδήλωσης των ασθενειών. Έτσι οι γονείς συχνά αναπαριστούν την ασθένεια των παιδιών τους ως δικό τους λάθος στο βαθμό που η κληρονομική μεταβίβαση ελαττωματικών γονιδίων αποτελεί αιτιοκρατικό (και όχι συνπροσδιοριστικό) παράγοντα στην εμφάνιση της νόσου. Η πραγματικότητα βεβαίως υποδεικνύει ότι οι γενετικά μεταβιβαζόμενες νόσοι είναι εξαιρετικά σπάνιες, συχνά αναγνωρίζονται προγεννητικά [5] και δεν αφορούν τις διατροφικές διαταραχές.
Αυτός λοιπών ο μηχανισμός της ενοχοποίησης των γονέων δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στο βαθμό που στερεί από τους γονείς το βασικό τους δικαίωμα και καθήκον, την ενεργή εμπλοκή και ευθύνη για την πορεία της ίασης των παιδιών τους.
Η κλινική εμπειρία μας έχει δείξει πως οι γονείς προσέρχονται στη θεραπεία με αμφιθυμικά συναισθήματα στα οποία κυριαρχούν ο φόβος, η απελπισία, η οργή, η ντροπή. Σκεφτείτε πως αισθάνεται μια μητέρα στην οποία ανακοινώνεται πως ο έλεγχος της τροφής (κεντρικό χαρακτηριστικό που συγκροτεί την ταυτότητα της μάνας-τροφού) φεύγει απ’ τα χέρια της για να περάσει στην θεραπευτική ομάδα.
Οι θεραπευτές των διατροφικών έχουν ως βασικό καθήκον την ψυχοεκπαίδευση των γονέων προς την κατεύθυνση της αποενοχοποίησης και της ενεργής εμπλοκής της οικογένειας στην κατεύθυνση της ίασης.
Μπλέτσος Κωνσταντίνος
Υποψήφιος Διδάκτωρ Ψυχολογίας
Επιστημονικός συνεργάτης ΕΚΔΔ
Νεότερες εξελίξεις στη θεραπεία της Νευρικής Ανορεξίας
The Cognitive-Interpersonal Maintenance Model of Anorexia Nervosa Revisited: A summary of the evidence for cognitive, socio-emotional and interpersonal predisposing and perpetuating factors.
Γνωστική ακαμψία, ιδεοψυχαναγκαστική χαρακτηριστικά και δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία συσχετίζονται με χειρότερη έκβαση στους ασθενείς που πάσχουν από νευρική ανορεξία.
Επιπλέον, δευτερογενείς συνέπειες του υποσιτισμού, συμβάλλουν στην αντίσταση στη θεραπεία. Ένας υποσιτισμένος εγκέφαλος, για παράδειγμα, είναι λιγότερο πλαστικός και ως εκ τούτου ανταποκρίνεται λιγότερο καλά σε θεραπείες που απαιτούν αλλαγές σε κύριες γνωστικές λειτουργίες.
Προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως τα ιδεοψυχαναγκαστικά χαρακτηριστικά και η αγχώδης αποφυγή (ιδιαίτερα στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις), αυξάνουν την ευπάθεια στη ΝΑ και επίσης συμβάλουν στη διατήρηση της διαταραχής, επειδή προωθούν τις προ- νευρικής ανορεξίας πεποιθήσεις και συμπεριφορές.
Τα έντονα συμπτώματα και οι συμπεριφορές της ΝΑ ασκούν μια βαθιά επίδραση στους ανθρώπους του περιβάλλοντος της ασθενή, οι οποίοι με τη σειρά τους συμπεριφέρονται με τρόπο που εξυπηρετεί τη διατήρηση της διαταραχής . Έτσι, οι διαπροσωπικές σχέσεις μπλέκονται με τη διαταραχή σε ένα πολύπλοκο τρόπο.
Journal of Eating Disorders 2013, 1:13 doi:10.1186/2050-2974-1-13
Janet L Treasure Prof (janet.treasure@kcl.ac.uk)
Ulrike Schmidt Prof (Ulrike.schmidt@kcl.ac.uk)
Μετάφραση-Προσαρμογή
Μπλέτσος Κωνσταντίνος- Υποψήφιος Διδάκτορας Ψυχολογίας
See a brief article resume (in English)
See the full article freely available in Journal of eating disorders