Μετά τον εμπειρισμό

Mετά (ή πέρα) από τον εμπειρισμό υπάρχει χάος και πολυπλοκότητα (καταστάσεις ασύλληπτες από τα αντιληπτικά μας όργανα αλλά όχι λιγότερο υπαρκτές). Και πράγματι η ανθρώπινη συμπεριφορά παρότι ως σύστημα είναι ντετερμινιστικό (βασίζεται δηλαδή σε απλές αιτιακές σχέσεις) είναι και χαοτικό στο βαθμό που είναι τόσο πολύπλοκο που δε επιτρέπει ασφαλή πρόβλεψη (πέρα από έναν πολύ στενό ορίζοντα προβλεψιμότητας)..
Στην φυσική πραγματικότητα υπάρχει η σχέση παρατηρητή / παρατηρούμενου καθώς και παγκόσμιοι φυσικοί νόμοι. Στην Ψυχολογία παρατηρητής και παρατηρούμενος είναι ένα και το αυτό. Και αυτό δημιουργεί το πρόβλημα της ερμηνείας.
Αν δηλαδή αυτό που παρατηρούμε είναι χαρακτηριστικό του παρατηρούμενου ή αν αποτελεί την δική μας κατασκευή που προσπαθεί να ερμηνεύσει τον παρατηρούμενο. Εδω λοιπών ο εμπειρισμός δεν μπορεί να μας πει και πολλά γιατι τα αισθητήρια οργανα μας μεταφερουν την πληροφορία που (ανα) κατασκευάζεται ως ερμηνευτικό σχήμα δυναμικά και γιατι δεν υπάρχουν γενικοί νόμοι της συμπεριφοράς να μας καθοδηγούν.
Αν ένας γνωσιακός θεραπευτής  για παράδειγμα ακούσει το ασθενή του να  λέει "Πάντοτε ήμουν ένας άχρηστος", θα ενεργοποιήσει το σχήμα (θεμελιώδης πεποίθηση), αντίθετα ένας  συστημικός θα ενεργοποιήσει  το σχήμα (η φωνή του πατέρα)...
Στην αντικειμενική πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένα θεμελιώδες σχήμα,  ούτε κάποια φωνή του πατέρα, αυτά βρίσκονται στα κεφάλια μας...


Προσωπικά όρια & πως να τα θέσουμε

Το να μάθουμε  να θέτουμε  υγιή προσωπικά όρια είναι απαραίτητα για να διατηρούμε τη θετική αυτο-αντίληψη και  αυτο-εικόνα μας. Είναι ο τρόπος μας για να επικοινωνήσουμε  στους άλλους ότι έχουμε αυτοσεβασμό, αυτοεκτίμηση, και ότι δεν επιτρέπουμε  σε άλλους να μας καθορίζουν.
Προσωπικά όρια είναι τα φυσικά, συναισθηματικά και ψυχικά  όρια που κατασκευάζουμε  για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από το να χειραγωγείται,  να χρησιμοποιείται  ή να παραβιάζεται από τους άλλους.
Τα προσωπικά  όρια θα μας επιτρέψουν να διαχωρίσουμε το ποιοι είμαστε, τι σκεφτόμαστε και τι αισθανόμαστε, από τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων. Η παρουσία τους μας βοηθά να εκφραστούμε ως μοναδικά άτομα, την ίδια στιγμή που αναγνωρίζουμε την μοναδικότητα των άλλων.
Δεν είναι δυνατόν να απολαύσουμε υγιείς σχέσεις χωρίς την ύπαρξη των προσωπικών ορίων, ή χωρίς τη βούλησή μας να  γνωστοποιήσουμε το όρια μας με αμεσότητα και ειλικρίνεια  στους άλλους.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο καθένας μας είναι ένα μοναδικό άτομο με διακριτά συναισθήματα,  ανάγκες και προτιμήσεις. Το ίδιο ισχύει και για τους συζύγους, τα παιδιά και τους φίλους μας.

Το να θέσω τα προσωπικά μου όρια σημαίνει:

  • Διατηρώ την ακεραιότητά μου
  • Αναλαμβάνω την ευθύνη για το ποιος είμαι
  • Αναλαμβάνω τον έλεγχο της ζωής μου.

Πώς μπορώ  να θέσω  υγιή προσωπικά όρια;

  • Να ξέρετε ότι τα προσωπικά όρια είναι δικαίωμά σας .
  • Δεν είναι μόνο δικαίωμα, αλλά και ευθύνη το να μην επιτρέπετε σε άλλους να τα παραβιάζουν.
  • Τα όριά ενεργούν ως φίλτρα που καθορίζουν το τι είναι αποδεκτό στη ζωή σας και τι δεν είναι.
  • Αν δεν έχετε όρια να προστατεύουν και  να καθορίζουν την αίσθηση του εαυτού, θα έχετε την τάση να αντλείται  την αίσθηση της αυταξίας σας, από τους άλλους.
  • Για να αποφευχθεί αυτή η κατάσταση, θέστε  σαφή  και αποφασιστικά  όρια. Να είστε πρόθυμος να κάνετε  ό, τι χρειάζεται για να τα υπερασπιστείται.
  • Είναι ενδιαφέρον, ότι όσοι έχουν αδύναμα όρια, έχουν την τάση να παραβιάζουν τα όρια των άλλων.
  • Αναγνωρίστε ότι οι ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων δεν είναι πιο σημαντικά από τα δικά σας.
  • Μάθετε να λέτε όχι.
  • Πολλοί από εμάς είμαστε ”φτιαγμένοι” να ευχαριστούμε τους άλλους βάζοντας τον εαυτό μας σε μειονεκτική θέση,
  • Δεν θέλουμε να είμαστε εγωιστές. Βάζουμε τις προσωπικές μας ανάγκες σε δεύτερη μοίρα και συμφωνούμε να κάνουμε πράγματα που δεν είναι επωφελή για την ευημερία μας.
  • Προσδιορίστε τις ενέργειες και τις συμπεριφορές που θεωρείτε  απαράδεκτες.
  • Αφήστε τους άλλους να γνωρίζουν πότε έχουν διασχίσει τη γραμμή, έχουν ενεργήσει ανάρμοστα, ή υπήρξαν ασεβείς με οποιονδήποτε τρόπο.
  • Μην φοβάστε να πείτε σε άλλους ότι χρειάζεστε συναισθηματικό ή σωματικό χώρο. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να είναι αυτό που πραγματικά είναι,  χωρίς πίεση από τους άλλους να είναι οτιδήποτε άλλο.
  • Επικοινωνήστε τις ενέργειες που μπορεί να χρειαστεί να κάνετε, εάν οι επιθυμίες σας δεν γίνουν σεβαστές.
  • Εμπιστευτείτε και πιστέψτε  στον εαυτό σου.
  • Εσείς ο ίδιος ξέρετε καλύτερα.
  • Ξέρετε τι χρειάζεστε, θέλετε, και την αξία των σημαντικών πραγμάτων
  • Μην αφήνετε κανέναν άλλο να λάβει τις αποφάσεις για εσάς.

Σημεία μη υγιών ορίων

  • Το να πηγαίνετε ενάντια στις προσωπικές αξίες ή  τα δικαιώματα σας για να ευχαριστήσετε τους άλλους.
  • Να αφήνετε  τους άλλους να σας προσδιορίζουν.
  • Να περιμένετε ότι οι άλλοι θα καλύψουν τις ανάγκες σας αυτόματα.
  • Να αισθάνεστε  άσχημα ή να έχετε  ενοχές όταν λέτε όχι.
  • Να μην μιλάτε όταν σας αντιμετωπίζουν άσχημα.
  • Να καταρρέετε έτσι ωστε  κάποιος να  μπορεί να σας  φροντίσει.

By Z. Hereford Healthy Personal Boundaries & How to Establish Them


Αφήνοντας την ζώνη άνεσης (comfort zone)

Από ψυχολογικής άποψης η  ζώνη άνεσης είναι ένα τεχνητό ψυχικό  όριο εντός του οποίου διατηρούμε  μια αίσθηση ασφάλειας και έξω από την οποία μπορεί  να αντιμετωπίσουμε  μεγάλη δυσφορία.
Η ζώνη άνεσης αποτελεί  μια αντανάκλαση της αυτο-εικόνα μας αλλά και του τρόπου  που αντιλαμβανόμαστε το  πως θα πρέπει τα πράγματα να είναι. Όταν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που ξεπερνάει την  ζώνη άνεσης μας ή όταν οι συνθήκες δεν συμφωνούν με τις προσδοκίες μας, συνήθως κάνουμε οτιδήποτε για να αισθανθούμε ασφαλείς ξανά.
Ορισμένοι   άνθρωποι , ακόμα και αν νοιώθουν  δυσαρεστημένοι  ή ανεκπλήρωτοι σε μια κατάσταση, τείνουν  να παραμείνουν εντός της ζώνης άνεσης απλά επειδή τους  είναι γνώριμη και ασφαλής.
Πολλοί άνθρωποι παραμένουν σε θέσεις εργασίας, σε σχέσεις και καταστάσεις που έχουν προ πολλού χάσει τη σημασία τους μόνο και μόνο επειδή φοβούνται το άγνωστο.

Η αλήθεια είναι ότι η ασφάλεια δεν κατοικεί σε κάτι έξω από τον εαυτό μας!  Αντ 'αυτού, βρίσκεται μέσα μας.

Δυστυχώς, αν επιλέξετε να παραμείνετε στη ζώνη άνεσης, ποτέ δεν θα μάθετε τις πραγματικές δυνατότητές σας  ή τι είστε  ικανοί  να επιτύχετε. Ούτε μπορεί πραγματικά να επιτύχετε σε οτιδήποτε χωρίς να βγείτε έξω από την άνεση που σας παρέχει το δίχτυ ασφαλείας.
Ωστόσο, αν πάρετε  την απόφαση να προχωρήσετε πέρα από τις συνθήκες, τους ανθρώπους και τις εμπειρίες με τις οποίες  είστε εξοικειωμένοι , μπορείτε να μετακινηθείτε από τη ζώνη άνεσης προς το μονοπάτι της προσωπικής ανάπτυξης.

Είναι ένα μονοπάτι που σε αναγκάζει να πιέσεις τον εαυτό σου, να πιέσεις  τα όριά σου  και να γίνεις κάτι περισσότερο από ότι ήσουν.

Φυσικά δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα ακραίο, όπως η αναρρίχηση του Έβερεστ ή ο διάπλους της Μάγχης, αν δεν έχετε κλίση ή την επιθυμία για αυτό. Η πίεση προς  τον εαυτό σας δεν πρέπει να είναι ακραία.
Όποιος παίρνει ένα νέο μάθημα στο Πανεπιστήμιο, μαθαίνει μια νέα γλώσσα, ασχολείται με  ένα νέο άθλημα ή ξεκινά μια νέα δουλεία, λειτουργεί έξω από την ζώνη άνεσης. Και αυτό είναι αρκετό για αρχή.

Expand Your Comfort Zone By Z. Hereford
 
 


Τι είναι ο συνεργατικός διάλογος

Συμβουλές για την προετοιμασία και τη βελτιστοποίηση των προϋποθέσεων για τον συνεργατικό διάλογο Harlene Anderson, Ph.D.

 

Τόσο η  πρόσκληση σε συμμετοχή,  όσο και η συνέχιση  του συνεργατικού διαλόγου απαιτεί μια αλλαγή στον προσανατολισμό.

Ο προσανατολισμός βασίζεται σε παραδοχές που προέρχονται από την θεωρία του μεταμοντερνισμού και άλλες σχετικές θεωρίες.
Οι συνθήκες για συνεργατικό διάλογο καθώς  και η στάση εκείνου που απευθύνει την πρόσκληση σε συνεργατικό διάλογο προέρχονται από τις παρακάτω παραδοχές:

  • Οι συνθήκες διαπλέκονται, καμιά  δεν μπορεί να σταθεί μόνη της.
  • Η αλλαγή στον προσανατολισμό οδηγεί με φυσικό τρόπο τις δράσεις που προσκαλούν σε  συνεργατικό διάλογο.
  • Ο διάλογος δεν απαιτεί συγκεκριμένα  προσωπικά χαρακτηριστικά ή επαναλαμβανόμενες δεξιότητες.

Ο διάλογος απαιτεί συνεργατικό σχέδιο.

  • Η συνεργατική σχεδίαση είναι μέρος της διαδικασίας της συν-δημιουργίας καινοτομίας  στο νόημα, την κατανόηση και τη δράση.
  • Η συνεργατική σχεδίαση απαιτεί την πρόσκληση, τη μάθηση και τον σεβασμό στην  εμπειρία του άλλου ατόμου.
  • Κάθε διάλογος είναι μοναδικός  για τους συμμετέχοντες, τις καταστάσεις, τις περιστάσεις και την ημερήσια διάταξη.
  • Ο διάλογος είναι μια φυσική, αυθόρμητη δραστηριότητα που πραγματοποιείται κάθε στιγμή.
  • Μπορείτε να προετοιμαστείτε  για  διάλογο, αλλά δεν μπορείτε να σχεδιάσετε ή να προ-κατασκευάσεται τον διάλογο.
  • Ο διάλογος δεν μπορεί να γίνει σε στάδια, η διαδικασία του διαλόγου δεν είναι διαδοχική ή επαναλαμβανόμενη.
  • Ο διάλογος δεν μπορεί να “εφαρμοστεί”, ενορχηστρωθεί ή να αποτελέσει αντικείμενο διαχείρισης.

Οι διαφορές είναι κρίσιμης σημασίας για τον διάλογο.

  • Οι διαφορές, όπως στην  ένταση, τη σαφήνεια, την αβεβαιότητα κλπ είναι απαραίτητες για έναν παραγωγικό διάλογο.
  • Ο διάλογος είναι πολυδιάστατος.
  • Κάθε συνάντηση - σχέση και συζήτηση - είναι μέρος του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος των συμμετεχόντων.
  • Ο διάλογος συνεπάγεται την πολλαπλότητα των φωνών, των παρόντων και των απόντων.
  • Το πλαίσιο είναι το σκηνικό για τον διάλογο: Το ιστορικό, πολιτιστικό, οργανωτικό, σχεσιακό πλαίσιο.

Ο διάλογος απαιτεί:

  • To να μιλάς, να ακούς και να αποκρίνεσαι.
  • Την πλήρη εμπιστοσύνη και την ικανότητα να είσαι ανοικτός  στην άλλη άποψη  και τη διαφορετικότητα.
  • Να μην υποθέτεις ότι ξέρεις τι εννοεί το άλλο άτομο, να μην συμπληρώνεις τα κενά ή τα στοιχεία της ιστορίας του άλλου ατόμου με ότι πιστεύεις ότι είναι πίσω από την ιστορία.
  • Να ελέγχεις για να βεβαιωθείς  ότι έχεις  κατανοήσει την οπτική γωνία του άλλου όσο καλύτερα μπορείς. Η κατανόηση δεν σημαίνει συμφωνία.
  • Χρόνο για εσωτερική και εξωτερική συζήτηση.
  • Χρόνο για εσωτερικούς  και εξωτερικούς αναστοχασμούς.
  • Παύσεις και σιωπές. Παρέχουν ευκαιρία για προβληματισμό, εσωτερική συζήτηση και προετοιμασία για ομιλία.

Source: http://www.harleneanderson.org/


Η τέχνη του να είσαι μια "αποτυχία" ως θεραπευτής

Σε μια από τις πρώτες εργασίες του ο  Jay Haley, αναφέρει πως  ο πιο σημαντικός κανόνας για την αποτυχία στην ψυχοθεραπεία, είναι να αγνοούμε τον πραγματικό κόσμο στον οποίο ζουν  οι ασθενείς και να εμβαθύνουμε στη ζωτική σημασία της παιδικής τους  ηλικίας, στις  εσωτερικές τους ορμές , και τη φαντασιακή τους ζωή.
Αυτό θα αποτρέψει αποτελεσματικά τόσο τους θεραπευτές όσο και τους ασθενείς από το να επιχειρήσουν να κάνουν αλλαγές στις οικογένειες, τους φίλους, τα σχολεία, τις γειτονιές ή τα θεραπευτικά περιβάλλοντα. Φυσικά, οι ασθενείς δεν πρόκειται να βελτιωθούν όσο  η κατάστασή τους δεν αλλάζει και έτσι μπορεί κανείς να εγγυηθεί  την αποτυχία, όντας αμειβόμενος   για να ακούει  ενδιαφέρουσες φαντασιώσεις.
Συζητώντας  για τα όνειρα,  λέει ο Haley,   “Είναι ένας καλός τρόπος για να περνάει η ώρα”.
O Haley ήταν ο πρώτος θεραπευτής που ανέπτυξε την ιδέα ότι τα ψυχιατρικά συμπτώματα συχνά εμφανίζονται σε οικογένειες που έχουν  κολλήσει σε βασικές  μεταβατικές  στιγμές του κύκλου της οικογενειακής ζωής. Περιέγραψε τη ριζοσπαστική για την εποχή της θέση, πως τα συμπτώματα δεν προέρχονται μέσα από το άτομο, μέσω γενετικής ανωμαλίας, παθολογίας του εγκεφάλου, ή ψυχικού  τραύματος, αλλά και από τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ένα πρόβλημα, έγραψε στη Θεραπεία Επίλυσης Προβλημάτων, είναι  “ένα είδος συμπεριφοράς που αποτελεί μέρος μιας σειράς ενεργειών μεταξύ πολλών ανθρώπων.”
"Αλλάξτε την ακολουθία και  το πρόβλημα θα διαταραχθεί , ανεξάρτητα από το τι μπορεί ή δεν μπορεί να συμβαίνει μέσα στο κεφάλι του καθενός."
Ο Haley συνεισέφερε  περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στην διαμόρφωση  των πρακτικών της  στρατηγικής  θεραπείας, κατά την οποία ο θεραπευτής  εντοπίζει ενεργά συγκεκριμένα προβλήματα, θέτει στόχους, σχεδιάζει συγκεκριμένες παρεμβάσεις, και ελέγχει συνεχώς την αποτελεσματικότητα τους. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται σαν είδηση σήμερα, αλλά όταν η επανάσταση της οικογενειακής θεραπείας ήταν σε εξέλιξη στα τέλη της δεκαετίας του '50, οι μόνες νόμιμες κλινικές πρακτικές ήταν η ερμηνεία των ονείρων και των  φαντασιώσεων, η  βοήθεια προς στους ασθενείς για να επιτύχουν "επίγνωση " των ασυνείδητων  κινήτρων  τους, και η απαλή ώθηση προς την κατεύθυνση της «προσωπικής ανάπτυξης», όποια και αν ήταν αυτή.
Ο Haley συνήθιζε να συγκρίνει  τον  καλό θεραπευτής σε τον αδαμαντουργό, ο οποίος υπομονετικά χαράζει μια μικρή τομή μετά την  άλλη, για να σχηματίσει ένα  διαμάντι από ένα άμορφο βράχο.
Εάν για παράδειγμα  οι γονείς φέρουν το παιδί τους στη θεραπεία, επειδή το μικρό βάζει φωτιές στο σπίτι, ο στόχος  της θεραπείας δεν είναι  να αποκαλυφθούν οι νεφελώδης, ενδοψυχικές συγκρούσεις του παιδιού, των  οποίων  ο εμπρησμός ήταν "μόνο ένα σύμπτωμα," αλλά να σταματήσει να βάζει φωτιές!.
Παρότι πολλές από τις ιδέες εκείνης της εποχής θεωρούνται πλέον ξεπερασμένες (πχ οι παράδοξες παρεμβάσεις),  η στρατηγική θεραπεία πρόσφερε για πρώτη ίσως φορά στην ψυχοθεραπευτική πρακτική τις θεωρίες και τις πρακτικές για αποτελεσματική δουλεία με δυσλειτουργικές οικογένειες.
 
Το άρθρο βασίστηκε στο The Accidental Therapist Jay Haley Didn't Set Out to Transform Psychotherapy  By Mary Sykes Wylie
 


Μητέρες και μωρά

Μιλάμε ξεχωριστά για τις ανάγκες του μωρού και τις ανάγκες τις μητέρας λησμονώντας πως δεν είναι το μωρό και η μητέρα (και φυσικά ο πατέρας ) ή τα άτομα που αντικαθιστούν τους ρόλους, αλλά η μεταξύ τους σχέση που καθορίζει την ποιότητα του δεσμού.
Η θεωρία του Bolby διαφέρει σημαντικά από άλλες αναπτυξιακές  θεωρίες (πχ τη θεωρία του Winnicott) σε αυτό το επίπεδο.
Γιατί υπήρξε η πρώτη σχεσιακή θεωρία της ανθρώπινης ανάπτυξης.
Η mainstream αναπτυξιακή Ψυχολογία συχνά περιορίζεται στη μελέτη των χαρακτηριστικών το γονιών ή του parenting style και των ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών του μωρού ως ξεχωριστές ποιότητες.
Από την άλλη σκέφτομαι ότι έχει γίνει κακή χρήση του όρου (και απο ειδικούς) έτσι ωστε να συγχέεται με την συνεχή και χρονικά ατέρμονη παρουσία της μητέρας.
Αλλά στην δική μου οπτική δεσμός είναι κάτι το μοναδικό που δημιουργείται ανάμεσα στους φροντιστές και τα βρέφη σε κάθε επαφή. Έχει περισσότερο ποιοτικά χαρακτηριστικά (συναισθηματική διαθεσιμότητα, ικανότητα αντίληψης και κάλυψης αναγκών, nutruing, empathy, mirroring, holding) παρά ποσοτικά. Περιγράφεται ωραία με την ψυχαναλυτική έννοια της εμπερίεξης (Bion).
Ο Cilliers (2005) ορίζει την εμπερίεξη (conteinment) ως την τοποθέτηση ενός ορίου γύρω από μια εμπειρία ή συναίσθημα Η εμπειρία ή το συναίσθημα θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο διαχείρισης ή άρνησης, θα μπορούσε να διατηρηθεί ή να μετακυλιστεί, να βιωθεί ή να αποφευχθεί, έτσι ώστε τα αποτελέσματα της/του θα μπορούσαν να μετριαστούν ή να ενισχυθούν
O Bion (1970) περιγράφει τη σχέση μεταξύ του περιεχομένου και του δοχείου, υποδεικνύοντας ότι το δοχείο θα μπορούσε να δράσει είτε ως ένα φίλτρο ή σφουγγάρι, για τη διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων, ή θα μπορούσε να γίνει ένα άκαμπτο πλαίσιο που εμποδίζει ή περιορίζει - καθιστώντας έτσι το περιεχόμενο κάτι που μπορεί να βιωθεί ως απειλή ή ως σωτηρία.
Όταν με ρωτούν νέες μητέρες τι να δώσουν στα παιδιά τους για να είναι καλές μητέρες απαντώ με κάτι που αν δεν κάνω λάθος είπε ο Winnicott (δώστε τους Αγάπη...Και αν δεν είναι αρκετό....αυξήστε την δόση).


Αντιμεταβίβαση...

-Υπάρχει κάτι στη σχέση μας  που πραγματικά με μπερδεύει. Νοιώθω πως πρέπει να είμαι τόσο κοντά σου για να μην φοβάσαι και τόσο μακριά ώστε να  μην σε απειλώ...
-Και αν είναι έτσι, τι σημαίνει αυτό για εσάς;
-Ένα λεπτό, αυτό είναι δικό μου!
-Είδατε πόσο γρήγορα μαθαίνω...
-Ωραία λοιπών θα σου πω. Νοιώθω πως δεν μπορώ να συνδεθώ μαζί σου.
-Και λοιπών τι συναισθήματα σας γεννάει αυτή η κατάσταση;
-Θυμό, θυμώνω γιατί με ακυρώνεις...
-Ελάτε, μιλήστε σαν κανονικός άνθρωπος...
-Εντάξει,  είναι θέμα εγωισμού. Εγώ είμαι εδώ για να βοηθάω και εσύ για να δέχεσαι την βοήθεια μου. Αν δεν είναι έτσι δεν έχω λόγο ύπαρξης... -Καλή προσπάθεια, έχετε κάτι άλλο...Κάτι από την δική σας ιστορία που αναβιώνει σε τούτη τη σχέση; -[....]
-Σκεφτείτε,  θα σας βοηθήσει να γίνεται καλύτερος θεραπευτής...  

Αντιμεταβίβαση: Όρος της ψυχανάλυσης για τη θεωρητική επίδραση του ασυνείδητου νου του θεραπευτή στα συναισθήματά του προς το θεραπευόμενο. Από την άποψη του συμπεριφορισμού, πρόκειται για φαινόμενο στο οποίο ο θεραπευόμενος προκαλεί συναισθηματικές αντιδράσεις στο θεραπευτή, σε γενίκευση των εξαρτημένων αντανακλαστικών από σημαντικά πρόσωπα της ζωής του θεραπευτή. http://behaviorism.panteion.gr/index.php/en/2010-03-22-23-30-39?view=item&id=1&item=33 Photo: Jeppe Hein Mirror Wall 2010


Privacy Preference Center