Do it yourself: Συμβουλές για τη χρονιοποίηση ενός προβλήματος!

Κύκλος βασικών μαθημάτων

• Αποφεύγετε να παρατηρείτε αλλαγές με την πάροδο του χρόνου. Εστιάζετε  την προσοχή σας σε ότι έμεινε ίδιο, μην δίνετε σημασία σε ότι έχει αλλάξει.
• Τις αλλαγές στη ζωή σας αν δεν μπορείτε να τις αποφύγετε, φροντίστε να μην τις δίνετε ιδιαίτερη σημασία με τελετουργίες. Μην γιορτάζετε γενέθλια, ούτε επιτυχίες στις εξετάσεις, ούτε τον γάμο σας, ούτε τη συνταξιοδότηση σας, μην πηγαίνετε ούτε σε επετείους, ούτε σε κηδείες.
• Θεωρείτε τον εαυτό σας κατά Βάση ως θύμα, ποτέ ως θύτη/δράστη όσων έχουν συμβεί. Αναλύετε όσο το δυνατό πιο λεπτομερώς πώς και γιατί οι αδιάφοροι ή υπερπροστατευτικοί γονείς σας, οι καταπιεστικοί δάσκαλοι σας, οι συμμαθητές σας, οι διευθυντές και συνάδελφοι σας, η ασθένειά σας ή οι κοινωνικές συνθήκες δεν σας έδωσαν ποτέ δυνατότητα επιλογής.
• Αφού δημιουργήσετε έτσι ένα σταθερό παρελθόν για το πρόβλημα, μην παραπλα­νηθείτε από την ιδέα ότι θα μπορούσατε σήμερα να νιώσετε καλύτερα από ό,τι τότε. Θεωρείτε ως δεδομένη τη ρήση: «το παρελθόν μου είναι η μοίρα μου».
• Περιγράφετε στον εαυτό σας την παρούσα συμπεριφορά σας κατά το δυνατόν ως έκφραση ελλείψεων, ποτέ ως χρήσιμη ή δημιουργική αντίδραση σε δεδομένες συνθήκες.
• Μην Βλέπετε ποτέ τη συμπεριφορά σας και αυτή των άλλων μέσα στο πλαίσιο της, αλλά ως έκφραση αιώνια σταθερών χαρακτη­ριστικών ή αδυναμιών.
• Αποφεύγετε να φαντάζεστε λεπτομερώς το μέλλον, το πολύ πολύ φανταστείτε το γενικά ως μια σκοτεινή ή άδεια τρύπα. Αν αυτόν τον καιρό δεν είστε καλά, αποφεύγετε κυρίως να σκέφτεστε τι θα κάνατε διαφορετικά από ό,τι σήμερα, αν ήσασταν πάλι καλύτερα.
• Αν το καταφέρετε αυτό σε νοητικό επίπεδο, πρέπει μόνο να συμπεριφερθείτε ανάλογα, και θα έχετε ένα σταθερά χρονιοποιημένο εσωτερικό βιωματικό πρότυ­πο, που θα καθορίζει κάθε πρόβλημα.
• Βοηθάει επίσης, αν σημαντικοί άνθρωποι γύρω σας έχουν τις ίδιες απόψεις, σας ενισχύουν προς αυτήν την κατεύθυνση και σας αντιμετωπίζουν ανάλογα, όπως «ένα αβοήθητο και κακόμοιρο πλάσμα».

Κύκλος μαθημάτων για προχωρημένους

• Για να επιτύχετε ψυχιατρική χρονιοποίηση, απαιτούνται κάποιες επιπλέον ενέργειες -όπως και «ευγενική βοήθεια» από το περιβάλλον:
• Αποφεύγετε να παρουσιάζετε τη συμπεριφορά σας έτσι, ώστε το περιβάλ­λον σας να μπορεί να την εκλάβει ως εύλογη και συναισθηματικά κατανοη­τή (αλλιώς θα επιτύχετε «μόνο» μια νευρωσική χρονιοποίηση).
• Αποφεύγετε όμως επίσης να δίνετε την εντύπωση στο περιβάλλον σας ότι όλα αυτά σας αρέσουν ή είναι ηθελημένα (διαφορετικά υπάρχει η πιθανό­τητα να πάνε όλα αυτά χαμένα ως «διαταραχή προσωπικότητας» ή «εγκλη­ματικότητα», που θα έχει ως αποτέλεσμα πολλούς καυγάδες και ανοιχτή σύγκρουση με το περιβάλλον).
• Φροντίστε οπωσδήποτε να σας πάνε σε κάποια ψυχιατρική μονάδα, γιατί χωρίς διάγνωση δεν θα σας αναγνωρίζουν ως ασθενή. Χωρίς επίσημο στάτους «ασθενή», το περιβάλλον σας θα αμφιβάλλει συνεχώς αν η συμπεριφορά σας είναι αποκλειστικά έκφραση της «ψυχικής ασθένειας» σας ή και αποτέλεσμα της καλής ή κακής σας διάθεσης, των προτιμήσεων και αποφάσεών σας. Χρειάζεστε την επιβεβαίωση της άποψής σας για την πραγμα­τικότητα (ασθένεια) από γιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους.
• Αναπτύξετε περαιτέρω την «αρνητική συμπτωματολογία» σας ή τα «παραγωγι­κά σας συμπτώματα». Έτσι, με κάποια βοήθεια θα μπορέσετε να πετύχετε τις προϋποθέσεις, ώστε να σας αναγνωρίσει η κοινωνική υπηρεσία ως ανίκανο για εργασία, ως μόνιμα ψυχικά ανάπηρο ή ότι δικαιούστε πρόωρη σύνταξη.
• Αλλάξτε συστηματικά τον κύκλο των γνωστών σας. Αρχίστε να συχνάζετε σε ψυχιατρεία, κέντρα ημέρας, λέσχες ασθενών, προστατευόμενες μονάδες, ώσπου ο φιλικός σας κύκλος να αποτελείται κυρίως από ανθρώπους που βλέπουν τον κόσμο με παρόμοιο τρόπο όπως εσείς. Το αργότερο τώρα πρέπει να τα έχετε καταφέρει. Υπάρχει φάκελος ασθενούς, ο οποίος έχει δική του ζωή, ανεξάρτητη από εσάς και συνεχώς συμπληρώνεται.
• Προσοχή: Διατρέχετε τον κίνδυνο, κάθε προσπάθεια να συμπεριφερθείτε «φυσιολογικά» (π.χ. με επιθετική αλλαγή της παρούσας κατάστασής σας) να στρέφεται εναντίον σας ως απόδειξη της τρέλας σας (π.χ. ως «αρχή μιας κρίσης»)!

Από το βιβλίο των Schlippe & Schweitzer

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος

Σύστημα γύρω απ' το πρόβλημα

Χαρακτηριστικά Του Προβλήματος

Μία κατάσταση (οι και περισσότερες) ανεπιθύμητη και χρείζουσα αλλαγής η οποία όμως είναι μεταβλητή.
Μία κατάσταση  που αποσπά την προσοχή μέσα σε ένα πλήθος άλλων καταστάσεων που τρέχουν παράλληλα. Η κατάσταση αυτή παίρνει ένα όνομα ενώ οι άλλες περνούν απαρατήρητες.

Χρειάζεται πληθώρα πράξεων και επικοινωνιών για τις οποίες να δίνεται από διάφορα άτομα η περιγραφή,  “όλο το ίδιο συμβαίνει” ή “τίποτε δεν γίνεται”, από κάποιον/κάποιους. 
Χρειάζεται κάποιος ή κάποιοι παρατηρητές που να εντοπίσουν και περιγράψουν την κατάστασή. Αυτοί οι κάποιοι μπορεί και να διαφωνούν μεταξύ τους για το αν είναι πρόβλημα ή το που έγκειται το πρόβλημα πραγματικά (Ludewig, 1992).
Η προβληματική κατάσταση:
Ανεπιθύμητη 

Διάκριση ανάμεσα στο “πρόβλημα” και στο “να υποφέρει κάποιος”. Το “να υποφέρει κάποιος” γίνεται πρόβλημα όταν αυτός που υποφέρει το κοινοποιήσει και αναπτυχθεί γύρω από αυτό ένα σύστημα βοήθειας ή ένα σύστημα γύρω από το πρόβλημα.

Νεαρή εκπαιδευτικός απευθύνεται στο Διευθυντή του σχολείου ζητώντας βοήθεια για κάποιον ζωηρό μαθητή που της δημιουργεί διαρκώς ζητήματα στην τάξη. Αν ο Διευθυντής χαμογελάσει συγκαταβατικά λέγοντας πως η αντίδραση της είναι υπερβολική και οφείλεται στην απειρία λέγοντας πως “όλοι τα περάσαμε αυτά..”, τότε δεν υφίσταται  κανένα πρόβλημα για το σχολικό πλαίσιο και κανένα σύστημα γύρω από το πρόβλημα δεν θα κατασκευαστεί. 
Μεταβλητή  (Weber and Retzer, 1991).

Παιδιά και προβλήματα

Ποιος ορίζει ότι μια κατάσταση αποτελεί πρόβλημα.
Τη σημασία (νόημα) έχει αυτό το πρόβλημα για τους εμπλεκόμενους.
Ποιοι συμφωνούν με τον ορισμό και ποιοι όχι.
Για ποιόν η κατάσταση αποτελεί το μέγιστο πρόβλημα.
Για ποιόν το μικρότερο.
Το πλαίσιο εμφάνισης του προβλήματος και τα χαρακτηριστικά του πλαισίου.
Πότε και πού εμφανίζεται το πρόβλημα (συχνότητα και συνθήκες).
Πότε δεν εμφανίζεται το πρόβλημα.
Ποιοι και πως συμμετέχουν στην διατήρηση.
Ποιοι και πως θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση.

Και σε κάθε περίπτωση να θυμάστε πώς..

"Τα παιδιά είναι τα παιδιά και τα προβλήματα είναι τα προβλήματα."

 
Photo Kids by JandDphotography

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος