ιατρική

Η αφήγηση του ενδυναμωμένου ασθενή

[googleapps domain="docs" dir="presentation/d/1jhAPaK-w_5c4KREXjQbcr0E_BkaEZuVl-__OWEqVRUE/embed" query="start=false&loop=false&delayms=3000" width="480" height="389" /]

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος

Θεραπευτική επικοινωνία και Ιατρική εκπαίδευση

Θεραπευτική επικοινωνία και Ιατρική εκπαίδευση

Στο περιβάλλον του 21 ου αιώνα που χαρακτηρίζεται από τις ριζοσπαστικές αλλαγές που έχει επιφέρει η τεχνολογία στη σχέση Ασθενών - Ιατρών, η θεραπευτική συμμαχία παύει πλέον να είναι το μελλοντικό πρόταγμα μιας φιλοσοφικής - ηθικής στάσης και καθίσταται επιτακτική κλινική αναγκαιότητα.
“Το μέλλον είναι ήδη εδώ..”
Οι περιορισμένοι πόροι του συστήματος υγείας και η ανάγκη για τεκμηριωμένη Ιατρική πρακτική, καθιστούν την σωστή επικοινωνία Ιατρού - Ασθενή μια εκ των ουκ άνευ συνθήκη, στο βαθμό που η εμπλοκή (engagement) του ανθρώπου στα θέματα της υγείας του είναι αποδεδειγμένα η καλύτερη συνταγή πρόληψης και αντιμετώπισης των απειλών για την υγεία.
Σε αυτό το πλαίσιο η σχέση Ιατρού - Ασθενή περνάει σε μια φάση συνεργασίας με απώτερο σκοπό την εξασφάλιση των βέλτιστων θεραπευτικών αποτελεσμάτων με το μικρότερο δυνατόν κόστος.
Τούτο βέβαια δεν αποτελεί μια ad hoc διαδικασία που κυοφορείται στο νου κάποιον οραματιστών, αλλά αντιθέτως μια ριζοσπαστική αλλαγή παραδείγματος τόσο στον τρόπο που σκεφτόμαστε και ασκούμε την Ιατρική, όσο και στον τρόπο που αναπαριστούμε τον ασθενή και την ασθένεια.
Αυτές οι ριζοσπαστικές και επίπονες αλλαγές μπορούν να προέλθουν μόνο μέσα από την Ιατρική εκπαίδευση.
Σύμφωνα με τα παραπάνω προτείνονται σημαντικές παρεμβάσεις τόσο στο προπτυχιακό επίπεδο των Ιατρικών σπουδών, όσο και στο επίπεδο της συνεχόμενης Ιατρικής μετεκπαίδευσης.

Προπτυχιακά μαθήματα ευαισθητοποίησης σε θέματα Ιατρικής πρακτικής - επιστημολογίας και διαχείρισης σχέσεων, με βάση τους παρακάτω άξονες:

Φιλοσοφία & Θρησκεία

• Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι και Ιατρική σκέψη (Ιπποκράτης Αριστοτέλης- Επίκουρος- Ησίοδος- Σωκράτης).
• Ανατολικές φιλοσοφίες και Ιατρική πρακτική (Meditation-Zen).
• Χριστιανισμός (Η επίδραση του Χριστιανισμού στην αξία της ζωής και τα ανθρωπιστικά ιδεώδη)
• Μοντέρνα φιλοσοφία (Ανθρωπισμός- Υπαρξισμός).

Ιατρική επιστημολογία - Αλλαγή παραδείγματος - Ιατρικές κοσμολογίες (Από την Ιατροκεντρική προσέγγιση στην ασθενοκεντρική και εν τέλει στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση).

• Ιατρική επιστημολογία και πρακτική
• Ολιστική Ιατρική- Συμπονετική φροντίδα.
• Προσωποποιημένα θεραπευτικά πρωτόκολλα
• Συνεργατική φροντίδα (Ο Ιατρός σε ρόλο συντονιστή της διεπιστημονικής ομάδας φροντίδας).
• Θεραπευτική αβεβαιότητα και συναπόφαση
• Ιστορίες των ασθενών (naratives). Επιλεγμένοι e-patients μοιράζονται την εμπειρία και τις γνώσεις τους μέσα από παραδόσεις στα αμφιθέατρα και τα on line προγράμματα των Πανεπιστημίων (βλ. Stanford Medicine X)

Κοινωνιολογία της Ιατρικής

• Επαγγελματοποίηση -Επικράτηση των κυρίαρχων επαγγελμάτων.
• Σχέσεις εξουσίας μεταξύ επαγγελματιών υγείας.
• Σχέση εξουσίας Ιατρού - ασθενή.
• Η αναπαράσταση του ασθενή και της ασθένειας δια μέσω των αιώνων (Σωματοποίηση -Δυνητικό σώμα).
• Ψυχολογία των ασθενών.

Θεωρία της επικοινωνίας.

Βασικές αρχές και τεχνικές Συμβουλευτικής.

Η επιρροή της τεχνολογίας στη διαμόρφωση της σχέσης Ιατρού- Ασθενή (e-Patient - Empowered patient- Virual Communities κλπ).

Καινοτομία και Ιατρικές εφαρμογές.

Συνεχόμενη Ιατρική εκπαίδευση (CME). Στοχεύμενα εκπαιδευτικά προγράμματα σε θεματικές όπως:

• Διαχείριση σχέσεων Ιατρού - Ασθενή.
• Διαχείριση της on line Ιατρικής ταυτότητας (ευκαιρίες- κίνδυνοι).
• Δύσκολος ασθενής -Τεχνικές αποκλιμάκωσης.
• Συμβουλευτικές τεχνικές για Ιατρούς (ενεργητική ακρόαση- ενσυναισθηση- παράφραση- αντανάκλαση συναισθημάτων κλπ).
• Επικοινωνία Ιατρού- Ασθενή.
• Συμμόρφωση ή συνεργασία, μοντέρνες τεχνικές επιρροής και παρακίνησης (motivational interviewing)
• Patient engagement.
• Ενσυναισθητική κατανόηση και συμπονετική φροντίδα.
• Διαδίκτυο και Ιατρική (Πως το διαδίκτυο αλλάζει τη σχέση Ιατρού Ασθενή).
• Διαδίκτυο και ενδυνάμωση, η μεταμοντέρνα ταυτότητα του ασθενή (Googler, e-patient- Virtual Communities).
• O Ιατρός ως σύμβουλος στο διαδίκτυο.
• Καινοτομία και Ιατρικές εφαρμογές.
• Συνεργατική φροντίδα (Ο Ιατρός σε ρόλο συντονιστή της διεπιστημονικής ομάδας φροντίδας)

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος

Συνέδριο για την Θεραπευτική συμμαχία - Περιλήψεις ομιλιών

Word cloud made with WordItOut

Το σύννεφο λέξεων από τις περιλήψεις των ομιλιών του συνεδρίου. Το μέγεθος κάθε λέξης
καθορίζεται από την συχνότητα εμφάνισης. Παρατηρήστε την αθροιστική συχνότητα των λέξεων
που αναφέρονται στον ασθενή.

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΟΜΙΛΙΩΝ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

Μπλέτσος Κωνσταντίνος  Νοσηλευτής-Ψυχολόγος
Υποψήφιος Διδάκτωρ Ψυχολογίας
Επιστημονικός συνεργάτης:  Get2Work
 
[metaslider id=3205]

 
 
O Νίκος Δέδες έκανε μια ιστορική αναδρομή στη συμμετοχή των ασθενών στις θεραπευτικές αποφάσεις. Πηγαίνοντας  πίσω στο μακρινό 1996, αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη της εποχής για συμμόρφωση των φορέων του HIV, στην χρήση των καινοτόμων (για την εποχή)  αντιρετροϊκών φαρμάκων. Επεσήμανε πως ήρθε η στιγμή να περάσουμε από την πατερναλιστική Ιατρική που αναφέρεται στην συμμόρφωση του Ασθενή, στην συμφωνία μεταξύ Ιατρού και Ασθενή. Για να επιτύχουμε την αλλαγή παραδείγματος (paradigm shift), συμπλήρωσε ο κ. Δέδες, οφείλουμε να σκεφτούμε πέρα από  τα δίπολα (Ασθενής-Ιατρός,  Φαρμακοποιός- Ασθενής) προς την κατεύθυνση της συμμαχίας.Read more

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος

Οι ομιλίες απο το συνέδριο της θεραπευτικής συμμαχίας

14 Χρήστος Λιονής από healthdailyconferences
15 Ελίνα Μιαούλη από healthdailyconferences
16 Σοφία Δασσύρα από healthdailyconferences
17 Μανώλης Μιττάκης από healthdailyconferences
18 Σάββας Παλαιστής από healthdailyconferences
19 Τίνα Χουχούλη από healthdailyconferences

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος

Ασθενό-κεντρική Ιατρική: Μια νέα φιλοσοφία στην άσκηση του Ιατρικού Λειτουργήματος

Η ασθενό- κεντρική Ιατρική είναι μια μορφή πρακτικής, η οποία επιδιώκει να εστιάσει την ιατρική φροντίδα στις εξατομικευμένες ανάγκες και τις ανησυχίες του κάθε ασθενούς. Χαρακτηρίζεται από την ανοιχτή επικοινωνία, τη συνεργασία, την κατανόηση και την ενεργητική εμπλοκή με τελικό στόχο την εγκαθίδρυση της θεραπευτικής συμμαχίας μεταξύ ασθενούς και ιατρού.
H ασθενό- κεντρική Ιατρική επομένως δεν αποτελεί ένα slogan ή trent της εποχής, αλλά μια αλλαγή της ιατρικής κοσμοθεωρίας, ένα διαφορετικό- συναρπαστικό τρόπο άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος, που στηρίζεται στις αρχές του σεβασμού, της εξατομίκευσης και της δημιουργικότητας.
Οι σύγχρονοι ασθενείς χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα το διαδίκτυο, για να αναζητήσουν πληροφορίες για την ασθένεια τους, αλλά και για να κατασκευάσουν πολύπλοκα δίκτυα γνώσης και συναισθηματικής στήριξής με άλλους ασθενείς. Μέσα από την διαδικασία της ενδυνάμωσης (empowerement) ο ασθενής καθίσταται ισάξιο μέλος της θεραπευτικής ομάδας και απαιτεί λόγο για τα πράγματα που αφορούν τις θεραπευτικές αποφάσεις (Bletsos et.al, 2013)¹.
Ο Ιατρός από την άλλη, ως ο κατεξοχήν αρμόδιος για την φροντίδα της υγείας, καλείται να υπερβεί τον κλασικό θεραπευτικό του ρόλο, αναλαμβάνοντας ένα σύνθετο ρόλο συντονιστή (ανθρώπων, πόρων και υλικών), με απώτερο σκοπό την παροχή της βέλτιστης θεραπευτικής λύσης με το μικρότερο δυνατόν κόστος.
Σε αυτό το πλαίσιο των πολύπλοκων, δυναμικών και -όχι σπάνια- συγκρουσιακών σχέσεων, ο Ιατρός επανεφευρίσκει τον (παραδοσιακά) καθοδηγητικό του ρόλο, μέσα από την εμπαθητική κατανόηση, τη συνεργασία και τη συμβουλευτική προς το ασθενή.
Η επικοινωνία είναι το κλειδί για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος. Ο ανοιχτός- ειλικρινής διάλογος, η εξατομικευμένη παρέμβαση σύμφωνα με τις ξεχωριστές ανάγκες του κάθε ασθενή, η ολιστική προσέγγιση, η ενεργητική ακρόαση, το συναισθηματικό “καθρέφτισμα”, η χρήση των λεκτικών και των εξωλεκτικών σημείων στην αλληλεπίδραση, η ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενή, η διαθεσιμότητα και η παρουσία, η ανθρωπιστική εντέλει προσέγγιση παράλληλα με την επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη, θεωρούνται εκ των ουκ άνευ, δεξιότητες του σύγχρονου επαγγελματία υγείας….
"Το θέμα Επικοινωνία & Διαχείριση των αναγκών του σύγχρονου ασθενή θα συζητηθεί αναλυτικά στο συνέδριο "Θεραπευτική Συμμαχία", την Τετάρτη 28 Μαΐου, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Στο συνέδριο συμμετέχω ως συντονιστής στην 2η Συνεδρία με τίτλο «Επικοινωνία & Διαχείριση των αναγκών του σύγχρονου ασθενή».
 
1 Bletsos, K. G. Alexias and C. Tsekeris (2013) Towards a Fourth Cosmology of Doctor-Patient Relationship: A Reflection on the Virtual Patient Community PatientsLikeMe. tripleC – Cognition, Communication, Co-operation:International Peer Reviewed Open Access Journal for a Global Sustainable Information Society, Vol. 11, No. 1, pp. 136-144 (published by the Unified Theory of Information Research Group, Vienna University of Technology, Austria, ISSN: 1726-670X, SCOPUS Index).
 
Μπλέτσος Κωνσταντίνος
Νοσηλευτής-Ψυχολόγος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Ψυχό-Κοινωνιολογίας του διαδικτύου
Τμήμα Ψυχολογίας- Πάντειου Πανεπιστημίου
Επιστημονικός συνεργάτης της GET2WORK (www.get2work.eu)

by Κωνσταντίνος Μπλέτσος