Συγκρότηση της εφηβικής ταυτότητας και διαδίκτυο

Σύμφωνα τον Mead (1934), το ανθρώπινο ον αναπτύσσεται χάρη στην ικανότητά του να υιοθετεί και να κατανοεί μια μεγάλη ποικιλία στάσεων: «Γίνεται αντικείμενο για τον εαυτό του και πρόσωπο, μόνο όταν υιοθετεί τις τάσεις των άλλων απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό σ’ ένα δεδομένο κοινωνικό περίγυρο».

I’m Human by Nova-the-DeathGod on deviantART
Σύμφωνα τον Mead (1934), το ανθρώπινο ον αναπτύσσεται χάρη στην ικανότητά του να υιοθετεί και να κατανοεί μια μεγάλη ποικιλία στάσεων: «Γίνεται αντικείμενο για τον εαυτό του και πρόσωπο, μόνο όταν υιοθετεί τις τάσεις των άλλων απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό σ’ ένα δεδομένο κοινωνικό περίγυρο».
Κινήσεις και λόγια αποκτούν νόημα που επιτρέπει πολυάριθμες ανταλλαγές με τον άλλο: το να μιλά κανείς, δεν είναι μόνο το να μπορεί να εκφράζεται ο ίδιος, αλλά το να είναι ικανός να προβλέψει ορισμένες δυνατές απαντήσεις του άλλου, να μπει εν μέρει στη θέση του
Ακούγοντας τον εαυτό του να μιλά, το παιδί αποδεσμεύεται από μια κατάσταση καθαρής υποκειμενικότητας καθώς προοδεύει στην κατάκτηση και τον έλεγχο της γλώσσας και καθώς πολλαπλασιάζει τους συνομιλητές του, το παιδί διευθετεί την προσωπικότητά του και τείνει να εμφανιστεί στα μάτια του, σύμφωνα με την έκφραση του Mead, με την οπτική του «γενικευμένου άλλου»,  με τον οποίο ταυτίζεται.
Παράλληλα με τον Mead, ο Freud (1921), εξερευνώντας τη γένεση της προσωπικότητας, καταδεικνύει ότι συγκροτείται διαμέσου σειράς ταυτίσεων.
Ο Erikson (1968) περιγράφει τις συνιστώσες της ταυτότητας, που περιλαμβάνουν το αίσθημα μιας υποκειμενικής ενότητας και μιας χρονικής συνέχειας (μύχια όψη), το σύνολο των κοινωνικών συγκρίσεων με τους άλλους και ενώπιον τους (αλληλεπιδραστική όψη) και τη λιγότερο ή περισσότερο εύκολη ένταξη των προτύπων και των αξιών (πολιτισμική όψη). Το παιδί, και κατόπιν ο έφηβος, ακολουθούν μια διαδρομή διαδοχικά συνειδητή και ασυνείδητη, σηματοδοτούμενη από πλείστες όσες ταυτίσεις, αλλά και από κρίσεις και ρήξεις.
Οι ψυχολόγοι έχουν αναδείξει τη διαδικασία της εξερεύνησης (exploration ) ως το βασικό μηχανισμό διαμέσω του οποίου οι έφηβοι μπορούν να πειραματιστούν σε διαφορετικές ταυτότητες και να αξιολογήσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές από την κοινωνία (Moshman, 2005 ; Schwartz, 2001), όπως αναφέρεται απο τον James (2009).
Πολλοί έφηβοι να εκτίθενται σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ήδη απο την ηλικία των δεκατριών. Οι όροι χρήσης υπηρεσιών όπως το MySpace και το Facebook απαιτούν ότι ένα άτομο πρέπει να είναι τουλάχιστον σε αυτή την ηλικία πριν από την δημιουργεία ενός λογαριασμού. Ο Santrock (2005) περιγράφει το συγκεκριμένο αναπτυξιακό στάδιο ως την εποχή που τα άτομα προσπαθούν να ανακαλύψουν « ποιοι είναι, τι είναι όλα αυτά, και πού πηγαίνουν στη ζωή».
Ο Marcia (1980) από την άλλη, αναφέρεται στην κρίση ταυτότητας, δεδομένου ότι αυτή η ηλικία, είναι η ηλικία της επιλογής και της αναζήτησης των εναλλακτικών λύσεων για ένα άτομο.
Μηχανισμοί δόμησης της εφηβικής ταυτότητας
Οι έφηβοι χρησιμοποιούν τρείς παράλληλους και αλληλεπιδραστικούς μηχανισμούς για να δομήσουν την ταυτότητα τους :

  • Την αυτό-έκφραση (self expression)
  • Tην αυτό-αντανάκλαση (self reflection)
  • Kαι την επιστροφοδοσία (feedback)

Επιστροφοδοσία
Η διαδικασία αυτή περιγράφει την ανατροφοδότηση που ο έφηβος λαμβάνει ως αποτέλεσμα των δύο πρώτων. Για παράδειγμα ο έφηβος πειραματίζεται με διάφορά στυλ ντυσίματος , μουσικών στυλ κλπ (self expression) και ταυτόχρονα ξεκινάει τις βαθύτερες (εσωτερικές) αναζητήσεις του σε θέματα ηθικής, φιλοσοφικής και υπαρξιακής τάξης (self reflection).
Οι διαμορφούμενες στάσεις και συμπεριφορές για να αποκτήσουν κάποιο νόημα θα πρέπει να συγκριθούν και να αντιπαρατεθούν με τις στάσεις και τις συμπεριφορές του «γενικευμένου άλλου». Αυτή λοπών η τόσο σημαντική διαδικασία λαμβάνει νέες διαστάσεις μέσα από τα ιντερνετικά κοινωνικά δίκτυα.
Κι αυτό διότι ότι ο έφηβος που αποτείνεται για feedback στο στενό και περιορισμένου εύρους δίκτυο επαφών του (φίλοι, συγγενείς, συμμαθητές κλπ), έχει τώρα τη δυνατότητα προσφυγής σε ένα δυνητικά άπειρο πλήθος (αξιολογητών), μέσα σε ένα περιβάλλον «ασφαλούς» πειραματισμού και επανελέγχουν των κοινωνικών ταυτοτήτων του.

View more articles
  • woman wearing gray long sleeved shirt and black black bottoms outfit sitting on gray wooden picnic table facing towards calm body of water at daytime

    Νευροβιολογία των διατροφικών διαταραχών

    Παρότι το περιβάλλον παίζει σίγουρα σημαντικό ρόλο στην σχηματοποίηση των συμπεριφορών,  υπάρχουν πλέον στοιχεία που δείχνουν ότι οι διατροφικές διαταραχές ξεκινούν στον εγκέφαλο.

  • Η νευρο-πλαστικότητα της τραυματικής μνήμης

    Οι μνήμες κατά την διάρκεια της ανάκτησης είναι επιρρεπείς σε αλλαγές και επομένως κάθε μελλοντική ανάκτηση χρησιμοποιεί τις τροποποιημένες πληροφορίες.

  • Αναπτυξιακό τραύμα και διατροφικές διαταραχές

    Πλήθος ερευνών έχουν τεκμηριώσει τις τραυματικές ιστορίες των ανθρώπων που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές (Dalle Grave, Rigmonti, Todisco & Oliosi, 1996; Reyes-Rodriguez et al., 2011), με την σεξουαλική κακοποίηση της παιδικής ηλικίας childhood sexual abuse (CSA) να είναι το συνηθέστερο τραύμα (De Groot & Rodin, 1999; Wonderlich et al., 2001). Ο Brewerton (2007) συνοψίζει τα […]

  • family of four walking at the street

    Συστημική θεραπεία

    Τι είναι η συστημική θεραπεία Σύστημα Σύστημα είναι ένα σύνολο από μονάδες που αλληλεπιδρούν και αποτελούν τα συστατικά μέρη μιας συνολικής διάταξης ή οργάνωσης. Ο Ludwig von Bertalanffy, πατέρας της Γενικής θεωρίας των Συστημάτων ορίζει τα συστήματα ως συμπλέγματα στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση. Aνθρώπινο σύστημα (πχ μια οικογένεια), είναι ένα σύνολο δύο ή περισσοτέρων προσώπων […]

  • woman laying on stairway grayscale photo

    Μια σημείωση για την οριακή διαταραχή της προσωπικότητας

    Η οριακή διαταραχή είναι κατά βάση η φυσιολογική απάντηση του νευρικού σύστήματος σε μάλλον “αφύσικες” καταστάσεις της παιδικής ηλικίας. Η επανοργάνωση του νευρικού συστήματος εξαιτίας των τραυματικών ή αποστερητικών εμπειριών προκαλεί μια σωρεία νευροβιολογικών αλλαγών που επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης, συναίσθησης και συμπεριφορίκης δράσης του εγκεφάλου ( brain survival mode ). Το συγκεκριμένο νευρολογικό πρότυπο […]

  • woman in purple shirt covering her face with her hand

    Η επίδραση του τοξικού στρες στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο (video)

    Ενώ οι μετριοπαθείς, βραχύβιες αντιδράσεις στρες στον οργανισμό μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη, το τοξικό στρες ελλείψει της προστατευτικής στήριξης των ενηλίκων προκαλεί μια ισχυρή, ανελαστική ενεργοποίηση του συστήματος διαχείρισης του άγχους του σώματος.

  • film photography of aman and buildings

    Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη

    Η συναισθηματική νοημοσύνη (Εmotional Ιnteligence) αναφέρεται στην ικανότητα αντίληψης, ελέγχου και αξιολόγησης των συναισθημάτων. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν πως η (ΕΙ) αποτελεί αντικείμενο μάθησης (άρα και βελτίωσης), ενώ άλλοι την αντιμετωπίζουν ως ενδογενές χαρακτηριστικό του ατόμου

  • pink clouds

    Πόσο ελεύθερη είναι η «Ελεύθερη Βούληση»;

    The Live Brain Show S2E1 – Πόσο ελεύθερη είναι η «Ελεύθερη Βούληση»;