Κατά βάση, το συναίσθημα αναφέρεται σε ένα αίσθημα και τις σκέψεις που προκαλεί, στις ψυχολογικές και βιολογικές καταστάσεις που το συνοδεύουν και στις τάσεις μας για δράση. Όλα τα συναισθήματα είναι προτροπές για δράση,ακαριαία και επαναλαμβανόμενα σχέδια για την διαχείριση της καθημερινότητας, απότοκα της ανθρώπινης εξελικτικής διαδικασίας αιώνων (Goleman, 1992).
Το
Οι κοινωνιοβιολόγοι υπογραμμίζουν την αξία των συναισθημάτων εξηγώντας ότι τα συναισθήματα μας οδηγούν να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις και υποχρεώσεις που είναι πολύ σημαντικές για να τις αφήσουμε μόνο στη λογική. Όταν πρόκειται να δώσουμε στις αποφάσεις και στις πράξεις μας την οριστική τους μορφή, το τι νιώθουμε μετράει ακριβώς το ίδιο και συχνά περισσότερο από το τι σκεφτόμαστε. Επομένως, τα συναισθήματά μας σχετίζονται με την ευφυή προσαρμογή μας στις εκάστοτε συνθήκες στη ζωή και την εργασία και επηρεάζουν, σε συνδυασμό και με τη δράση της λογικής μας, την επιτυχημένη πορεία μας σε πολλά επίπεδα.
Κατά τα τελευταία 20 χρόνια η θεωρία της προσκόλλησης (Bowlby,1969) έχει γίνει ένα από τα πιο σημαντικά εννοιολογικά πλαίσια για την κατανόηση των μηχανισμών της ρύθμισης των συναισθημάτων. Η θεωρία της προσκόλλησης του Bowlby τονίζει την αξία που έχει για την επιβίωση των βρεφών η εγγύτητα αλλά και η διαθεσιμότητα των φροντιστών. Όταν η εγγύτητα μεταξύ του βρέφους και του φροντιστή είναι ανεπαρκής (δηλ., όταν αποχωρίζονται), μια έντονη συγκινησιακή απόκριση παράγεται (αγωνία ή άγχος αποχωρισμού). Ο Bowlby υποστήριξε ότι οι άνθρωποι γεννιούνται με ένα έμφυτο ψυχο-βιολογικό σύστημα που τους κινητοποιεί τους για να αναζητήσουν εγγύτητα με σημαντικούς άλλους. Το σύστημα επιτυγχάνει βασικές ρυθμιστικές λειτουργίες (προστασία από απειλές και ανακούφιση της δυσφορίας), οι οποίες αν και είναι σημαντικές σε κάθε ηλικία, είναι πιο άμεσα αντιληπτές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Οι πρώτες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις του παιδιού συμβαίνουν με τους πρωτογενής φροντιστές του. Η πρωταρχική αυτή σχέση γονέα- παιδιού αποτέλεσε το επίκεντρο τόσο θεωρητικής όσο και εμπειρικής έρευνας .
Οι Ainsworth et.al (1978), όπως αναφέρεται από τους (Morris &0March, 2004), προσδιόρισαν τρία συγκεκριμένα πρότυπα της σχέσης βρέφους- φροντιστή με βάση τις απαντήσεις στο κλασικό πείραμα της «παράξενης κατάστασης».
- Ασφαλής σύνδεση
- Ανασφαλής- αμφίθυμη
- Ανασφαλής- αποφευκτική
Η «παράξενη κατάσταση» συνεπάγεται την παρατήρηση της συμπεριφοράς του βρέφους ή του μικρού παιδιού, κατά τη διάρκεια μιας σειράς διαχωρισμών και επανασυνδέσεων με τον φροντιστή, καθώς και τις αλληλεπιδράσεις με έναν ξένο τόσο με την παρουσία όσο και με την απουσία του φροντιστή. Ένα σημαντικό σώμα της έρευνας έχει αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ της ανασφαλούς σύνδεσης (attachment) και της μετέπειτα ανάπτυξης ψυχιατρικών διαταραχών (Morris &0March, 2004). Η φυσιολογία του συναισθήματος συνδέεται στενά με την διέγερση του νευρικού συστήματος σε διάφορες καταστάσεις και τις δυνάμεις της διέγερσης που κινητοποιούν συγκεκριμένα συναισθήματα. Παρά το γεγονός ότι όταν ενεργούμε σε καθεστώς συναισθηματικής φόρτισης μοιάζουμε σαν να μη σκεφτόμαστε, η νόηση μας είναι πάντοτε μια σημαντική πτυχή της συγκίνησης, ιδιαίτερα στη ερμηνεία των γεγονότων. Για παράδειγμα, η εμπειρία του φόβου εμφανίζεται συνήθως ως απάντηση σε μια απειλή. Η γνωστική λειτουργία του κινδύνου και η επακόλουθη διέγερση του νευρικού συστήματος (πχ ταχυκαρδία, ταχύπνοια, εφίδρωση, μυϊκή ένταση) είναι ένα αναπόσπαστο συστατικό για την επόμενη ερμηνεία και την επισήμανση της διέγερσης ως μια συναισθηματική κατάσταση.
Ετυμολογία, ορισμός και διαφοροποίηση
Τα συναισθήματα έχουν περιγραφεί ως διακριτές και συνεπείς απαντήσεις στα εσωτερικά ή εξωτερικά γεγονότα τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία για τον οργανισμό. Τα συναισθήματα είναι σύντομα σε διάρκεια και αποτελούνται από ένα συντονισμένο σύνολο απαντήσεων, το οποίο συμπεριλαμβάνει τη λεκτική, φυσιολογική και συμπεριφορική διάσταση, αλλά και τους υποκείμενους νευρωσικούς μηχανισμούς. Αποτελούν δε βιολογικά αποτέλεσμα της εξέλιξης, επειδή από αυτά προβλέπονται “καλές λύσεις” για αρχαία και επαναλαμβανόμενα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι μακρινοί πρόγονοί μας. Ένας όλο και αυξανόμενος όγκος βιβλιογραφίας δείχνει ότι οι διαθέσεις (moods) και τα συναισθήματα (emotions) παίζουν έναν κεντρικό ρόλο στις γνωστικές διαδικασίες και τη συμπεριφορά. Αυτό που διακρίνει τις διαθέσεις από τα συναισθήματα είναι έντασή τους. Οι διαθέσεις είναι διάχυτα και γενικευμένα αισθήματα (feelings) που δεν συνδέονται με γεγονότα ή τις αρχικές συνθήκες που μπορεί να τα έχουν προκαλέσει (Morris, 1989), όπως αναφέρει η (George, 2000).
Οι διαθέσεις είναι σχετικά χαμηλή έντασης αισθήματα, τα οποία δεν διακόπτουν τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες (Forgas, 1992a). Αντιθέτως τα συναισθήματα είναι υψηλής έντασης αισθήματα που προκαλούνται από συγκεκριμένα ερεθίσματα (εντός ή εκτός του ατόμου),απαιτούν την προσοχή και μπορούν να διαταράξουν τις γνωστικές διαδικασίες και συμπεριφορές (Forgas, 1992a), όπως αναφέρει η (George, 2000). Τα συναισθήματα τείνουν να είναι πιο φευγαλέα από τις διαθέσεις, λόγω της έντασης τους. Τα συναισθήματα συχνά τροφοδοτούν τις διαθέσεις, έτσι ώστε, όταν η ένταση του συναισθήματος υποχωρεί γιατί το άτομο έχει γνωστικά ή συμπεριφορικά αντιμετωπίσει την κατάσταση, να μην βελτιώνεται ταχύτατα και η διάθεση για τον λόγο ότι η συγκίνηση “μεταμορφώθηκε” σε ένα λιγότερο έντονο συναίσθημα ή διάθεση (ο.π σ,1030). Κλασσικό παράδειγμα οι “αψιμαχίες” των οδηγών στους δρόμους της πόλης που παρότι αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα και χωρίς σοβαρές συνέπειες, είναι ικανές να μας χαλάσουν τη διάθεση για ολόκληρη την μέρα.
Τα συναισθήματα έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι άνθρωποι, το υλικό που ανακαλούν από τη μνήμη τους, τις αποδόσεις για την επιτυχία και την αποτυχία, τη δημιουργικότητα, την επαγωγική και παραγωγική σκέψη.
Παρότι το στερεότυπο της «ορθολογικής» σκέψης θέλει το άτομο να είναι ικανό να παραμερίσει τα προσωπικά του συναισθήματα και να υπολογίσει με ψυχραιμία την βέλτιστη πορεία δράσης για να επιλύσει ένα πρόβλημα, τα σύγχρονα νευρολογικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα συναισθήματα είναι αναγκαία για να ληφθούν σωστές αποφάσεις (Damasio, 1999). Νευρολογικές έρευνες σε ασθενείς με αφαιρεθέντες όγκους του εγκεφάλου έδειξαν ότι εκτεταμένες βλάβες σε συγκεκριμένες δομές τους εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τις διαθέσεις και τα συναισθήματα, προκαλούν ένα περίπλοκο σύνολο συμπτωμάτων. Μερικοί από αυτούς τους ασθενείς δεν εμφανίζουν ελλείμματα στη μνήμη, τη νοημοσύνη, τη λεκτική η την αριθμητική τους ικανότητα. Δεδομένης της φύση των τραυμάτων τους όμως, τείνουν να είναι συναισθηματικά επίπεδοι και να δυσκολεύονται να λάβουν αποφάσεις, παρότι διατηρούν ακέραια την γνωστική ικανότητα της λογικής ανάλυσης των θετικών και αρνητικών μιας δεδομένης κατάστασης. Τα συναισθήματα μας βοηθούν να κάνουμε επιλογές και να αποφασίσουμε μεταξύ των εναλλακτικών λύσεων. Όταν για κάποιους λόγους στερηθούμε τα συναισθήματα μας, μπορούμε «ορθολογικά» να αξιολογήσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των επιλογών μας, αλλά δύσκολα θα είμαστε σε θέση να προβούμε σε μια σοφή επιλογή από τις εναλλακτικές λύσεις που μας παρέχονται (Damasio,1994). Αν και πολύ έντονα συναισθήματα μπορεί σίγουρα να παρεμβαίνουν στην αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, όπως o Damasio (1994: 53) δείχνει, «το μειωμένο συναίσθημα μπορεί να αποτελεί μια εξίσου σημαντική πηγή παράλογης συμπεριφοράς» (George, 2000).
Η συναισθηματική νοημοσύνη
Η
Οι ίδιοι ερευνητές προτείνουν ένα μοντέλο τεσσάρων βημάτων (steps) της συναισθηματικής νοημοσύνης:
1. Η πρόσληψη (perceive) των συναισθημάτωνΑποτελεί το πρώτο βήμα στην διαδικασία αντίληψης των συναισθημάτων. Σε πολλές περιπτώσεις περιλαμβάνει τα μη λεκτικά σημεία της επικοινωνίας όπως είναι η γλώσσα και η στάση του σώματος, η εκφράσεις του προσώπου κλπ.
2. O συλλογισμός(reasoning) στη βάση των συναισθημάτων
3. H Κατανόηση των συναισθημάτων
4. H Διαχείριση των συναισθημάτων
Σταθμοί στη μελέτη της συναισθηματικής νοημοσύνης
Η Kedra (2013) παρουσιάζει τις ημερομηνίες σταθμούς στη εξέλιξη της μελέτης της συναισθηματικής νοημοσύνης: 1930’s Ο Edward Thordike περιγράφει την έννοια της κοινωνικής ευφυίας ως την ικανότητα να συνυπάρχουμε με άλλους ανθρώπους. 1940s O David Wechsler προτείνει πως οι συναισθηματικές διαστάσεις της νοημοσύνης είναι ουσιώδεις παράγοντες για την επιτυχία στη ζωή. 1950’s Ανθρωπιστές ψυχολόγοι όπως ο Abraham Maslow περιγράφουν πως οι άνθρωποι μπορούν να κατασκευάσουν το ψυχικό σθένος. 1975 Ο Howard Gardner παρουσιάζει το βιβλίο του The Shattered Mind εισάγοντας την έννοια της πολλαπλής νοημοσύνης. 1990 Οι Salovey and Mayer δημοσιεύουν το άρθρο τους Συναισθηματική Νοημοσύνη στο περιοδικό Imagination, Cognition, and Personality.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η συναισθηματική νοημοσύνη
Η (ΕΙ) επηρεάζει:
Τις επιδόσεις στην εργασία. Η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει το άτομο να προσανατολιστεί στο πολύπλοκο εργασιακό περιβάλλον, να ηγηθεί και να καθοδηγήσει τους άλλους. Στην πράξη όταν οι εταιρίες προσλαμβάνουν πλέον προσωπικό δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην συναισθηματική νοημοσύνη παρά στην ευφυΐα.
Την υγεία.
Την ψυχική υγεία. Το μη διαχειρίσιμο stress μπορεί επίσης να επηρεάσει την ψυχική υγεία καθιστώντας το άτομο ευάλωτο στο άγχος και την κατάθλιψη. Ακόμη η δυσχέρεια στη ρύθμιση των συναισθημάτων πιθανά θα επηρεάσει την ικανότητα του ατόμου στη δημιουργία “ισχυρών” δεσμών, πράγμα το οποίο συχνά οδηγεί σε ένα χρόνιο αίσθημα μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης. Οι Martins et.al (2010) σε μια πρόσφατη μετά ανάλυση τους, βρήκαν πως η συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένας ισχυρός προβλεπτικός δείκτης για την ψυχική υγεία.
Τις σχέσεις. Η κατανόηση και ο έλεγχος των συναισθημάτων οδηγεί το άτομο σε καλύτερη έκφραση του πώς αισθάνεται αλλά και σε καλύτερη κατανόηση του πως αισθάνονται οι άλλοι. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επικοινωνήσει αποτελεσματικότερα και να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο (Segal and Smith, 2013). Σύμφωνα με τις δύο συγγραφείς η ΕΙ δεν αποτελεί μια ιδιότητα της προσωπικότητας με σταθερά και σχετικά αναλλοίωτα χαρακτηριστικά, αλλά αντίθετα πρόκειται για μια συνεχόμενη διαδικασία μάθησης στην κατεύθυνση της κατανόησης και του έλεγχου της συναισθηματικής πλευράς του εγκεφάλου μας. Στην βάση αυτή προτείνουν πέντε δεξιότητες που οι άνθρωποι θα πρέπει να καλλιεργήσουν για να βελτιώσουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους.
Τα υψηλά επίπεδα stress καταλαμβάνουν το μυαλό και το σώμα παρεμβαίνοντας στην ικανότητα του ατόμου Να “διαβάσει” σωστά μια κατάσταση. Να ακούσει τι λέει κάποιος άλλος. Να είναι ενήμερο των αισθημάτων και των αναγκών του. Να μπορεί να επικοινωνήσει.
Μια αποτελεσματική εκπαίδευση στην ταχεία αποκλιμάκωση του stress περιλαμβάνει:
α) Τη
β) Την
γ) Την
Δεύτερη δεξιότητα: Συναισθηματική επίγνωση.
Αναφέρεται στην ικανότητα της σύνδεσης με τα συναισθήματα, ιδιαίτερα με τα ισχυρά όπως ο θυμός, η θλίψη, ο φόβος, η χαρά. Οι δυσκολίες στη συναισθηματική σύνδεση είναι συχνά αποτέλεσμα πρώιμων παιδικών εμπειριών σε περιβάλλοντα που επέβαλαν την καταπίεση των συναισθημάτων. Και παρότι μπορούμε να στρεβλώσουμε, να κρύψουμε ή ακόμη και να θάψουμε τα συναισθήματα μας, σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να τα εξαφανίσουμε.
Τρίτη δεξιότητα: Μη λεκτική επικοινωνία.
Το να επικοινωνεί κάποιος αποτελεσματικά απαιτεί περισσότερα από την καλή χρήση της γλώσσας. Είναι εξάλλου γνωστό ότι πολλές φορές δεν έχει τόση σημασία το τι λέει κανείς αλλά το πώς το λέει. Έτσι τα μη λεκτικά κομμάτια της επικοινωνίας (εκφράσεις του προσώπου, στάσεις του σώματος, κινήσεις των χεριών κλπ) είναι εξίσου αν όχι πιο σημαντικά από τα λεκτικά. Ακόμη κι όταν κάποιος δεν μιλάει, συνεχίζει να επικοινωνεί μη λεκτικά. Μια καλή τεχνική περιλαμβάνει την ερώτηση στον εαυτό “ Αυτά που λέω ανταποκρίνονται σε αυτά που αισθάνομαι”.
Τεχνικές καλής επικοινωνίας
Εστιάστε στο πρόσωπο του συνομιλητή σας. Αν σκέφτεστε τι θα απαντήσετε στη συνέχεια ή αν το μυαλό σας τρέχει αλλού, είναι σίγουρο πως θα χάσετε το πολύ σημαντικό κομμάτι της εξωλεκτικής επικοινωνίας. Κρατήστε οπτική επαφή. Η οπτική επαφή επικοινωνεί ενδιαφέρον και διατηρεί την ροή της συζήτησης. Δώστε σημασία στις εκφράσεις του προσώπου, τις κινήσεις των χεριών και τη στάση του σώματος του ομιλητή σας, την επαφή, τον τόνο της φωνής.
Τέταρτη δεξιότητα: Χρησιμοποιήστε το χιούμορ και το παιχνίδι για να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις.
Το χιούμορ, το γέλιο και το παιχνίδι αποτελούν φυσικά αντίδοτα, στις δυσκολίες της ζωής. Το αυθεντικό γέλιο μειώνει το stress, ανεβάζει τη διάθεση και το νευρικό σύστημα σε ισορροπία. Η επικοινωνία μέσα απ’ το παιχνίδι διευρύνει την ΕΙ και προάγει: Την
Η
Ακόμη το χιούμορ και το παιχνίδι βοηθάει στην απάλυνση των διαφορών, την αποδραματοποίηση των καταστάσεων και την έκφραση, την ταχεία εναλλαγή φάσεων ενεργοποίησης – χαλάρωσης, τη συνεργασία, την αύξηση της δημιουργικότητας με την απελευθέρωση του ατόμου από τετριμμένα και ανελαστικά μοτίβα σκέψης.
Μείνετε εστιασμένοι στο παρόν. Όταν δε είστε υπέρμετρα “κολλημένοι” με τις παλιές ιστορίες μπορεί να αντιληφθείτε την πραγματικότητα της παρούσας κατάστασης ως ευκαιρία να διαχειριστείτε τα αρνητικά σας συναισθήματα σε σχέση με την σύγκρουση.
Η συναισθηματική νοημοσύνη στον εργασιακό χώρο.
Σύμφωνα με το Consortium for Research on Emotional Intelligen9e in Organizations (
1.Ατομική ικανότητα/επάρκεια
Συναισθηματική επίγνωση ( Emotional awareness). Το να αναγνωρίζει κάποιος τα συναισθήματά του και τις επιπτώσεις αυτών.
Άτομα με αυτή την ικανότητα: • Γνωρίζουν ποια συναισθήματα αισθάνονται και γιατί. • Συνειδητοποιούν τις συνδέσεις μεταξύ των συναισθημάτων τους και του τι πιστεύουν, κάνουν, και λένε. • Αναγνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματα επηρεάζουν την απόδοσή τους. • Έχουν επίγνωση των αξιών και των στόχων τους.
Ακριβής αυτοαξιολόγηση: Το να γνωρίζει κανείς τα πλεονεκτήματα και τα όρια του. Άτομα με αυτή την ικανότητα:
Έχουν επίγνωση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων τους • Είναι ευέλικτα, αντλώντας διδάγματα από την εμπειρία. • Είναι ανοικτά σε ειλικρινή ανατροφοδότηση (feedback), σε νέες προοπτικές, τη συνεχή μάθηση και αυτο-ανάπτυξη. • Έχουν αίσθηση του χιούμορ και της προοπτικής για τους εαυτούς τους
Αυτοπεποίθηση: Αποπνέουν σιγουριά για την αξία και τις δυνατότητες τους. Άτομα με αυτή την ικανότητα:
Αυτορύθμιση (Self-Regulation)
Αυτοέλεγχος: Το να μπορεί κάποιος να διαχειρίζεται διασπαστικά συναισθήματα και παρορμήσεις. Άτομα με αυτή την ικανότητα: • Διαχειρίζονται τις παρορμήσεις τους και τα οδυνηρά συναισθήματα τους. • Παραμένουν συγκροτημένοι, θετικοί, και ήρεμοι ακόμα και στις πιο κρίσιμες στιγμές. • Σκέφτονται καθαρά, παραμένουν εστιασμένοι (focused) υπό πίεση. Αξιοπιστία: Διατήρηση των πρότυπων της ειλικρίνειας και της ακεραιότητας. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα: • Πράττουν σύμφωνα με τους κανόνες της ηθικής. • Οικοδομούν εμπιστοσύνη με την αξιοπιστία και την αυθεντικότητα τους • Αναγνωρίζουν τα λάθη τους και αντιμετωπίζουν ανήθικες ενέργειες εις βάρος άλλων. • Παίρνουν σκληρές,αλλά βασιζόμενες σε αρχές, αποφάσεις ακόμα και αν δεν είναι δημοφιλείς.
Ευσυνειδησία: Ανάληψη της ευθύνης για την προσωπική απόδοση. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
• Ανταποκρίνονται στις δεσμεύσεις και αναγνωρίζουν τις υποσχέσεις τους. • Καθιστούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για την επίτευξη των στόχων τους • Είναι οργανωτικοί και προσεκτικοί στην εργασία τους
Προσαρμοστικότητα: Ευελιξία στο χειρισμό των αλλαγών. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Καινοτομία: Το να αισθάνεσαι άνετα και να είσαι ανοικτός σε νέες ιδέες και νέες πληροφορίες. Οι άνθρωποι με αυτή την ικανότητα:
Αυτοπαρακίνηση (Self-Motivation)
Δέσμευση: Η ευθυγράμμιση με τους στόχους της ομάδας ή της οργάνωσης. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Πρωτοβουλία: Η ετοιμότητα ενεργειών σε σχέση με τις ευκαιρίες. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Αισιοδοξία: Επιμονή στην επιδίωξη των στόχων, παρά τα εμπόδια και τα πισωγυρίσματα. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
2. Κοινωνική ικανότητα/επάρκεια
Ενσυναίσθηση: Η αντίληψη για τα συναισθήματα και την προοπτική των άλλων, και το ενεργό ενδιαφέρον για τιςανησυχίες τους. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα: • Είναι προσεκτικοί στα συναισθήματα, ακούν με προσοχή τι λένε οι άλλοι. • Επιδεικνύουν ευαισθησία και κατανόηση στην “άλλη” οπτική. •Βοηθούν στηριζόμενοι στην κατανόηση των αναγκών και των συναισθημάτων των άλλων.
Προσανατολισμός στην εξυπηρέτηση: Πρόβλεψη, αναγνώριση και κάλυψη των αναγκών των πελατών. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Ανάπτυξη άλλων: Κατανόηση των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των ικανότητες των άλλων. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Αξιοποίηση της ποικιλομορφίας: Η καλλιέργεια των ευκαιριών μέσω διαφορετικών ανθρώπων. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Πολιτική συνείδηση: Διαβάζουν το συναισθηματικό κλίμα της ομάδα και τις σχέσεις εξουσίας. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
3. Κοινωνικές δεξιότητες
Επιρροή: Αποτελεσματικός χειρισμός των τακτικών για την πειθώ. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Επικοινωνία: Αποστέλλουν σαφή και πειστικά μηνύματα. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Ηγεσία: Έμπνευση και καθοδήγηση ομάδων και ανθρώπων. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Καταλύτες της αλλαγής: Ξεκινούν ή διαχειρίζονται την αλλαγή. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Διαχείριση των συγκρούσεων: Διαπραγμάτευση και επίλυση διαφωνιών. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Καλλιέργεια των δομικών σχέσεων. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Συνεργασία: Συνεργασία με άλλους προς κοινούς στόχους. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Δυνατότητες της ομάδας: Η δημιουργία της ομάδας συνεπάγεται την επιδίωξη συλλογικών στόχων. Τα άτομα με αυτή την ικανότητα:
Βιβλιογραφία για περαιτέρω μελέτη
Goleman, D., Boyatzis, R. E., & McKee, A. (2002). Primal leadership: Realizing the power of emotional intelligen9e. Harvard Business Press.
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligen9e. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211.
Ciarrochi, J. V., Chan, A. Y., & Caputi, P. (2000). A critical evaluation of the emotional intelligen9e construct. Personality and Individual differen9es, 28(3), 539-561.